11 – تشریح ضمانت نامه استرداد کسور حسن انجام کار و حسن تعهدات در قرارداد EPC

در ماده 12 شرایط عمومی پیمان نشریه 5490 ضمانت نامه استرداد کسور حسن انجام کار را مورد بررسی قرارداده است که بایستی این مورد توجه قرارداد:

1. حسن انجام کار در واقع ضمانت کیفی کارها و تعهدات انجام شده پیمانکار است یعنی اگر به هر دلیلی کار با کیفیت مورد نظر در اسناد مناقصه انجام نشد، پیمانکار ملزم به اصلاح این امور می باشد و گرنه کارفرما اقدام به اصلاح معایب کرده و هزینه آن را به ترتیبی که در قرارداد ذکر شده به حساب پیمانکار درج می کند و از حسن انجام کار او کسر می نماید. بر اساس آیین نامه تضمین معاملات دولتی، میزان این کسر برابر 10% از مبلغ هر صورت وضعیت پیمانکار خواهد بود.
2. در مورد کسور حسن انجام کار و ضمانت نامه مربوطه در قراردادهای دولتی مبتنی بر بودجه عمرانی و قراردادهای غیرعمرانی ، سه تفاوت عمده را می توان مطرح کرد.
   1. در قراردادهای دولتی، کارفرما موظف است طبق آئین نامه تضمین معاملات دولتی این مبالغ را در حسابی جداگانه ذخیره نماید و به دلیل اینکه این وجه نقش ودیعه را دارد ، حق هیچ گونه تصرف و استفاده از این مال وجود ندارد در غیر اینصورت این عمل را تصرف اموال عمومی می نامند. ولی در قراردادهای خصوصی کارفرما می تواند این مبلغ را کسر کرده و از آن به نحوی که می خواهد استفاده کند ولیکن در زمان مندرج در قرارداد باید آن را به پیمانکار عودت دهد.
   2. در قراردادهای عمرانی عدد 10% برای کسر حسن انجام کار ثابت و قطعی است ولی در سایر قراردادها قابل توافق در متن پیمان بین طرفین خواهد بود.

در قراردادهای غیرعمرانی الزامی به پذیرش ضمانت نامه کسور حسن انجام کار و پرداخت مبلغ حسن انجام کار در وجه پیمانکار نمی باشد ولیکن در قراردادهای عمرانی این موضوع الزام آور است.

3. فرمت ضمانت نامه استرداد کسور حسن انجام کار در پیوست شماره 7 قرار گرفته است و پیمانکار بایستی ضمانت نامه بر اساس این فرمت تکمیل و پس از اخذ تاییدیه از بانک مورد تایید کارفرما به او تسلیم نماید.
4. 50 درصد ضمانت نامه های تسلیم شده برای استرداد کسور حسن انجام کار پس از تحویل موقت و رسیدگی به صورت وضعیت قطعی و  50 درصد دیگر این ضمانت نامه ها یا مبالغ حسن انجام کار  بعد از تحویل قطعی به پیمانکار بازگردانده می شود.

ضمانت نامه انجام تعهدات:

این نوع ضمانت نامه در ماده 13 شرایط عمومی پیمان نشریه 5490 بررسی شده است .

در این قسمت موارد حائز اهمیت ضمانت نامه انجام تعهدات را مرور می کنیم:

1. این ضمانت نامه به منظور تضمین انجام کلیه تعهدات مندرج در قرارداد می باشد. در صورتیکه این تعهدات توسط پیمانکار انجام نشود توسط کارفرما عملیات مورد تعهد اجرا گردیده و هزینه آن به صورتی که در قرارداد ذکر شده به حساب بدهکاری پیمانکار منظور می گردد و از محل این تضامین کسر می شود. به خاطر داشته باشیم تنها در مواردی هزینه های انجام کار توسط کارفرما قابل ثبت به حساب پیمانکار است که با صراحت در قرارداد ذکر شده است.
2. پس از امضاء قرارداد به منظور تضمین انجام تعهدات، پیمانکار ضمانت نامه ای به مبلغ مشخص شده در شرایط خصوصی پیمان که نباید کمتر از 5 درصد باشد از بانک ها یا مؤسسات مورد تأیید کارفرما تهیه و تسلیم وی میکند. به خاطر داشته باشیم این ضمانت نامه درصدی از مبلغ پیمان است، بنابراین با افزایش مبلغ قرارداد، کارفرما می تواند مطالبه افزایش تضمین انجام تعهدات داشته باشد.

3. این ضمانت نامه بایستی تا یکسال پس از تحویل موقت یا زمان پیش بینی شده در شرایط خصوصی معتبر باشد. این یکی از تفاوت های عمده نشریه 4311 و 5490 می باشد، دلیل این موضوع به واسطه تعهد کامل پیمانکار در طراحی، تدارک و خرید مصالح و اجرا می باشد که شاید عملیات طراحی پیمانکار به درستی انجام نشده باشد و این ضمانت نامه، تضمینی است برای کنترل کلیه عملیات در دوره تضمین پروژه که در شرایط خصوصی مدت آن مشخص شده است.
4. فرمت این ضمانت نامه در پیوست شماره 7 اعلام گردیده و پیمانکار ملزم است بر اساس این فرمت اقدام به تهیه و اخذ تاییدیه از بانک مورد پذیرش کارفرما و تسلیم به او نماید.
5. بر اساس بند 3 ماده 14، هرگاه در شرایط خصوصی روش دیگری برای آزاد سازی ضمانت نامه انجام تعهدات پیش بینی نشده باشد، پس از تحویل موقت و رسیدگی صورت وضعیت قطعی با توجه به میزان بدهکاری و یا بستانکاری پیمانکار آزاد می شود. متاسفانه این بند دارای تناقض ظاهری با ماده 13 است زیراکه در این ماده پیمانکار مکلف است ضمانت نامه انجام تعهدات خود را تا یکسال پس از تحویل موقت تمدید نماید.