0
0

38 – آیا کلیه دستورات مدیر طرح بایستی توسط پیمانکار مورد اجرا قرار گیرد؟

1527 بازدید

آیا کلیه دستورات مدیر طرح بایستی توسط پیمانکار مورد اجرا قرار گیرد؟

در این پست ویدئویی می خواهیم با یک رکن اجرایی با نام مدیر طرح و نقش و وظایف او آشنا شویم.

این رکن اجرایی برای پروژه های پیچیده و زمان هایی که کارفرما یا علاقمند به ایفای نقش پیوسته در قرارداد نیست و یا اصلاً دارای توانای فنی و مدیریتی کافی در بدنه خود نیست ، دارای اهمیت بسزایی است.

این اهرم کارآمد، در انواع قردادهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می گیرد و اهمیت نقش او در حین انجام تعهدات قرارداد، پررنگ خواهد شد.

برای آشنایی با این المان، از نشریه 4311 و دستورالعمل پیوسته آن استفاده خواهیم جست.

در خاتمه، به مواردی اشاره خواهیم کرد که عدم توجه به آن بوجود آورنده ریسک ها و ادعاهایی برای طرفین قرارداد می باشد.

موضوع: اختیارات و وظایف مدیریت طرح

در داستان امروز می خواهیم با یک رکن دیگر در پروژه های اجرایی، علاوه بر کارفرما، مهندس مشاور و پیمانکار، با نام "مدیر طرح" آشنا شویم.

جلسه هفتگی مثل همیشه برای علی نژاد، سرپرست کارگاه پیمانکار، جذاب هست. چون علاوه بر جدل های بی پایان با کاظمی، سرپرست نظارت، آموخته های جالبی نیز برای او دارد.

ولی امروز علاوه بر اعضای همیشگی یک عضو جدید و ناآشنا هم به تیم اضافه شده. یک خانم اتو کشیده و عصا قورت داده که مثل ناظم ها یک عینک با فریم مشکی هم به چشمش زده و بدجوری داره اعضای جلسه رو برانداز میکنه.

آقای مهندس حسنی که امروز بسیار سرحال و پرانرژی به نظر می رسه، بیشتر از این جایز ندونست این سکوت سؤال برانگیز رو ادامه بده و برای همین رشته سخن رو بدست گرفت.

"جناب کاظمی و جناب علی نژاد عزیز، یک خبر خوب براتون دارم و اون ورود رکن چهارم به پروژه ماست. خانم مهندس نصیری رو به عنوان نماینده مدیر طرح در پروژه معرفی می کنم. ایشون به همراه تیمشون از شنبه دیگه در پروژه مستقر میشن."

کاظمی که مثل همیشه آماده پرتاب خودش با ته مایه مزاح میان کلام حسنی هست، بلافاصله واکنش نشون میده و میگه:

"خانم مهندس ورود شما را به عنوان آخرین گلادیاتور در جنگ با دژخیمان شب تبریک میگم."

و زمانی که کلمه دژخیمان رو ادا میکنه، نگاهی حاکی از تمسخر به علی نژاد می اندازه.

کاظمی بدون نگاه به صورت حسنی که ممکن بود حرفش رو قطع کنه، ادامه میده:

"و ممنونم از جناب مهندس حسنی که با ورود شما خیال ما رو راحت کرد و دیگه نیازی نیست روزانه با این رفیق شفیق در حال کلنجار باشیم."

اما علی نژاد که دارای سیاست متفاوتی نسبت به کاظمی هست، بعد از اینکه با آرامش به تیکه های مادرشوهر گونه سرپرست نظارت گوش داد، شروع به صحبت میکنه:

"سرکار خانم مهندس، عرض تبریک دارم خدمتتون و امیدوارم بتونیم همکاری خوبی با هم داشته باشیم. ولی جناب مهندس حسنی اگر مقدور هست بفرمایید چه دلایلی برای ورود مدیر طرح به پروژه فعلی ما وجود داره؟"

حسنی با لبخندی حاکی از رضایت و ته مزه شوخی در جواب علی نژاد میگه:

"خسته شدم از جدل های پیمانکار و نظارت… ولی خارج از شوخی دلیل اصلیش رو به 2 قسمت تقسیم می کنم.

اول اینکه به واسطه شرایط پیچیده پروژه و عدم وجود نیروهای متخصص در بدنه کارفرما و نیاز به تصمیم سازی های تخصصی، بایستی از حضور یک شرکت که دارای تخصص ویژه در این پروژه ها است، به عنوان مدیر طرح استفاده می کردیم.

دوم، برای تسهیل ارتباط بین پیمانکار و کارفرما و مشاور و ایجاد یک ساختار کنترلی جهت انجام کیفی تعهدات هر سه رکن دیگر ….

به هر سو از خانم نصیری می خوام اگر صحبتی لازم هست بفرمایند و در غیر اینصورت جلسه رو ختم کنیم."

خانم نصیری نگاهی حاکی از تشکر به آقای حسنی میکنه و میگه:

"بسیار سپاسگزارم جناب مهندس و خوشحالم از ورود به این پروژه و امیدوارم من و همکارانم دارای کارایی لازم باشیم. البته کارفرما به من قول داده تا انتهای هفته شرکت ما و حدود اختیارات و وظایفش رو در این پروژه بصورت کتبی به شرکت پیمانکار و مشاور اعلام کنه تا بعد از اون بر اساس همان اصول ابلاغی در خدمت این دو جنتلمن بزرگوار باشیم."

"آیا کلیه دستورات مدیر طرح بایستی توسط پیمانکار مورد اجرا قرار گیرد؟" 

و اما مدیر طرح کیست ؟

"در سیستم‌های چهارعاملی، مدیر طرح یا اصطلاحاً عامل چهارم به منظور مدیریت کارهای پیمان و در جهت کاستن نفرات دستگاه‌های اجرایی و یا استفاده از تخصص‌های ویژه در پیمان‌های خاص به کار گمارده می‌شود."

دو وظیفه عمده بر عهده مدیریت طرح می باشد:

1- کنترل انجام تعهدات طرفین قرارداد (کارفرما، پیمانکار و مهندس مشاور)

2- برقراری یک ارتباط چابک و توانمند بین ارکان اجرایی برای تضمین فنی و مالی و زمانی اهداف پروژه

اگر با چنین رکنی به عنوان عامل چهارم در پروژه خود سر و کار دارید، می توانید از مجموع نشریات سازمان برنامه و بودجه، نوع قرارداد و شرح خدمات معمول این نوع واحد خدماتی را برداشت کنید.

1- موافقتنامه و شرایط عمومی همسان قراردادهای خدمات مدیریت طرح که به نشریه 24121 معروف است و طی بخشنامه 54/201- 105/735 مورخ 1380/01/28 ابلاغ شده است.

2- شرح عمومی خدمات مدیریت طرح در صنعت احداث (برای اجرای طرح های غیرصنعتی) که طی بخشنامه 95/860296 مورخ 1395/09/02 ابلاغ شده است.

در قراردادهای دولتی، کارفرما نمی تواند هشت اختیار زیر را به مدیر طرح واگذار کند:

1- تأیید‌هایی که بر اساس قانون محاسبات عمومی باید به امضای بالاترین مقام دستگاه اجرایی برسد.

2- قبول تضمین‌ها و دستور تمدید، ضبط و واریز آن‌ها حسب ماده 34 شرایط عمومی پیمان

3- تصویب تغییر مبلغ پیمان

4- تصویب تغییر مدت پیمان

5- تصویب صورت ‌وضعیت قطعی و صورت حساب نهایی

6- تصمیم در مورد تعلیق، خاتمه یا فسخ پیمان

7- تصویب تحویل موقت و قطعی

8- تصویب قیمت‌های جدید

در قراردادهای خصوصی، اگر به شمای پیمانکار، شخصی با عنوان مدیر طرح معرفی شد، حتماً از کارفرمای خود شرح اختیارات و وظایف او را بخواهید.

پس شما پیمانکار محترم، بایستی در نظر داشته باشید که در یک قرارداد، به هیچ یک از دستورات مدیر طرح که در محدوده اختیاراتش نیست، نباید عمل کنید مگر آنکه تأیید کارفرما و یا طرف اصلی امضاء کننده قرارداد اخذ شود.

در صورت عمل به دستوراتی خارج از حدود اختیارات مدیر طرح و یا سایر نمایندگان کارفرما، مسئول هزینه های مازاد این عملکرد، خود پیمانکار است و لاغیر.

ولی اگر مدیر طرح دستوری بدهد و شامل استثنائات اختیاری او نباشد، پیمانکار بایستی بدون هیچ دغدغه ای به فرمان او تن در دهد و هیچ نگرانی بابت عواقب انجام این عمل برای او متصوّر نخواهد بود.

آیا کلیه دستورات مدیر طرح بایستی توسط پیمانکار مورد اجرا قرار گیرد؟

قبل از شروع بحث، به روابط قراردادی بین عوامل اجرایی پروژه می پردازیم.

شاید شما به عنوان کارفرما بخواهید یک پروژه را با عوامل درونی سازمان خود انجام دهید.

در این حال گفته می شود که پروژه بصورت امانی انجام می شود.

یا به اصطلاح دیگر آن را تک عاملی گویند.

یا شاید نه… شما می خواهید برای انجام عملیات اجرایی مجموع مسائل فنی و ساخت را به یه گروه خارج از سازمان خود به نام پیمانکار واگذار کنید.

این نوع پروژه های را دو عاملی نامیده و بطور معمول در کشور ما از نشریه 4311 برای تعیین روابط این دو عامل استفاده می شود.

در گام دیگر، کارفرما علاقمند است عملیات کنترل ساخت را بر دوش عامل سومی بنام مهندس مشاور بیاندازد.

این نوع پرژه ها را سه عاملی گفته و معمولاً روابط کارفرما با مشاور بر اساس نشریه 3418 تنظیم می گردد.

همانطور که در تصویر می بینید، روابط بین مشاور با پیمانکار و کارفرما با پیمانکار براساس نشریه 4311 تنظیم می شود.

و اگر کارفرما صلاح بداند که به منظور کنترل وظایف سه المان اصلی پروژه یعنی خودش، پیمانکار و مشاور و کنترل ارتباطات این عوامل در پروژه های خاصی از عامل چهارم یا مدیریت طرح استفاده کند، این نوع پروژه ها را با عنوان چهارعاملی صدا می زنیم.

قواعد ارتباط کارفرما با مدیر طرح بر اساس نشریه 24121 تنظیم می شود و روابط مدیر طرح با مشاور بر اساس نشریه های 4311 و 3418 تدقیق گردیده و رابطه پیمانکار با مدیر طرح بر اساس روابطی مندرج در نشریه 4311 اعلام می شود.

پس بر اساس ماده 6 شرایط عمومی پیمان، مدیر طرح را به عنوان یکی از نمایندگان کارفرما می پذیریم.

که در ماده 8 همین شرایط عممی پیمان، به صراحت اعلام شده است که شخص حقوقی می باشد که به منظور مدیریت اجرای کار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، از سوری کارفرما به پیمانکار معرفی می شود.

حواسمان به این نکته باشد که در قراردادهای دولتی، مدیر طرح قطعا بایستی یک شخص حقوقی باشد، ولیکن در قراردادهای خصوصی الزامی بر این مورد نیست و کارفرما می تواند این عنوان را به یک شخص حقیقی نیز بدهد.

ماده دیگری از شرایط عمومی پیمان که به موضوع مدیر طرح می پردازد، ماده 31 است.

که در این ماده تصریح شده است که کارفرما می تواند قسمتی از اختیارات خود را به شخص حقوقی واگذار نماید.

ولی بایستی تمام تصمیم گیری های مدیر طرح در چارچوب اختیارات واگذار شده باشد که در اینصورت هر حکمی او صادر کند در حکم تصمیم کارفرما خواهد بود.

در قراردادهای دولتی، مبتنی بر ردیف 2 – 3 بعضی از وظایف توسط کارفرما غیرقابل تفویض به مدیر طرح می باشد.

 

این وظایف در هشت گروه قابل تفکیک هستند.

1- تأییدهایی که بر اساس قانون محاسبات عمومی باید به امضاء بالاترین مقام دستگاه اجرایی برسد.

2- قبول تضمین، دستور تمدید، ضبط و واریز آنها حسب ماده 34 شرایط عمومی پیمان

3- تصویب تغییر مبلغ پیمان

4- تصویب تغییر مدت پیمان

5- تصویب قیمتهای جدید

6- تصویت تحویل وقت و قطعی

7- تصمیم در مورد تعلیق، خاتمه یا فسخ پیمان

8- تصویب صورت وضعیت قطعی و صورتحساب نهایی.

ولیکن در قراردادهای خصوصی این محدودیت برای کارفرما وجود ندارد. این موضوع همان تفاوت بین مدیر طرح و مدیر اجرا می باشد.

زیرا که مدیر اجرا دارای سطح اختیاراتی به مراتب بالاتر از مدیر طرح خواهد بود.

 

 

بنابراین در پاسخ به سؤال اصلی، در سیستم های چهارعاملی، مدیر طرح یا اصطلاحاً عامل چهارم، به منظور مدیریت کارهای پیمان، و در جهت کاستن نفرات دستگاه های اجرایی و یا استفاده از تخصص های ویژه، در پیمان های خاص بکار گمارده می شود.

این توافقنامه بر اساس قراردادهای همسان مدیر طرح، نوعی نمایندگی و یا وکالت شناسایی می شود و مدیر طرح باید در حیطه اختیارات تعیین شده اقدام نماید و قاعدتاً پیمانکار باید اطلاعات کافی و وافی از این اختیارات که معرفی نامه مدیر طرح مشخص می شود، داشته باشد.

به این موضوع دقت کنیم که بدلیل حضور مشاور در اجرای عملیات موضوع قرارداد، در ماده 6 موافقتنامه معرفی و وظایف و اختیارات مهندس مشاور، در کلیه مواد شرایط عمومی و خصوصی پیمان مشخص می شود، در حالی که در صورت نیاز به عامل چهارم، کارفرما موظف به معرفی جداگانه او و مشخص کردن حیطه اختیارات و وظایف او به پیمانکار می باشد.

 

 

در این قسمت به 5 موردی می پردازیم که عدم توجه به آنها بوجود آورنده ریسک هایی برای طرفین قرارداد می باشد.

اول، مدیر طرح و اختیارات و وظایف او بایستی توسط کارفرما به پیمانکار اعلام گردد که در غیر اینصورت پیمانکار نباید به دستورات ابلاغی توجهی نماید.

دوم، مدیریت طرح دارای اختیارات تام نمی باشد و پیمانکار بایستی تنها به دستوراتی از جانب این رکن پروژه توجه نماید که در محدوده اختیارات و وظلایف اعلامی قرار دارد. وگرنه مسئول تبعات زمانی و مالی آن می باشد.

سوم، بر اساس بند 18-3 قرارداد همسان مدیر طرح: " در مواردی که انجام خدمات مدیر طرح مستلزم موافقت یا تصویب قبلی کارفرما است، کارفرما حداکثر ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت درخواست یا پیشنهاد ارائه‌شده از سوی مدیر طرح، نظر اصلاحی، موافقت و یا تصویب خود را به مدیر طرح اعلام می‌کند. در صورت عدم پاسخ کارفرما ظرف مدت یاد‌شده، درخواست مدیر طرح تصویب‌شده تلقی شده و اساس اقدامات بعدی قرار می‌گیرد."

چهارم، بر اساس ماده 20 قرارداد همسان مدیر طرح: " هرگاه مدیر طرح به هنگام اجرای کار، برای تعیین نحوۀ ادامه کار، جلسه یا جلسات هماهنگی را به منظور اخذ تصمیمات راهبردی ضروری بداند، موظف است موضوع را طی گزارش توجیهی، برای کارفرما بفرستد و کارفرما، تا 15 روز از تاریخ دریافت گزارش، نسبت به تشکیل جلسه اقدام می‌نماید و تصمیم‌ها را در صورت‌جلسه‌ای تنظیم و بی‌درنگ به مدیر طرح ابلاغ می‌کند.

پنجم، هرگاه کارفرما در مهلت تعیین‌شده نسبت به تشکیل جلسه و ابلاغ تصمیم‌ها اقدام نکند، مدیر طرح خود ‌تصمیم‌گیری و نتیجه را به کارفرما اعلام می‌کند.

 

باید توجه داشت که در صورت ابلاغ موضوعی از طرف مدیر طرح به شرط اینکه خارج از استثنائات شرح خدمات اعلام رسمی‌شده کارفرما نباشد، برای پیمانکار لازم‌الاتباع است و پیمانکار نباید به دنبال اخذ تأییدیه از کارفرما باشد.

آیا این مطلب را می پسندید؟
اشتراک گذاری:

نظرات

0 نظر در مورد 38 – آیا کلیه دستورات مدیر طرح بایستی توسط پیمانکار مورد اجرا قرار گیرد؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.