62 – مسئولیتهای طرفین در پذیرش ضرر و زیان طرف مقابل در قراردادهای EPC (قسمت اول)

خطر و زیانهای احتمالی و مسئولیتهای دو طرف پیمان:

یکی از بندهایی که مکمل یک قرارداد جامع می باشد بیان عناوینی است که طرفین می پذیرند در صورت وقوع، پاسخ گوی ریسک و خسارت وارده به طرف مقابل خواهند بود. این موضوع در قراردادهای EPC صنعتی به صورت کامل در مواد 71 و 72 شرایط عمومی پیمان، لحاظ شده است.

قسمت اول: مسئولیتهای کارفرما در پذیرش ضرر و زیان:

در ماده 71 شرایط عمومی پیمان قراردادهای EPC به صراحت مشخص کرده است چه دسته از ریسک ها مورد پذیرش کارفرما بوده و به پیمانکار منتقل نشده است یعنی در اثر بروز این دسته ریسک ها، تمامی هزینه های مترتبه بر عهده کارفرما بوده و پیمانکار هیچ گونه مسئولیتی چه به صورت مستقیم چه غیر مستقیم نخواهد داشت بنابراین در صورت بروز این ریسک ها و وارد شده هزینه ای به پیمانکار ، این هزینه ها بر عهده کارفرما خواهد بود.

این موارد به شرح زیر در شش گروه تقسیم بندی شده است:

1. وقوع شرایط قهری (Force Majour) منطبق بر ماده 73 شرایط عمومی پیمان. درست است که این مورد خارج از اراده طرفین است ولی مبتنی بر این بند کارفرما می پذیرد که هزینه های توقف پروژه بواسطه شرایط فورس ماژور بر عهده او خواهد بود و البته منطقی ترین حالت این است که نحوه پرداخت ضرر و زیان مترتبه در بندهای عمومی و خصوصی با دقت تنظیم و به توافق طرفین برسد که امکان ایجاد دعاوی را کاهش نماید.

سوالاتی که در این ویدئو پاسخ داده شده است : 

• آیا کلیه هزینه های متحمله بواسطه شرایط فورس ماژور قابل ادعا توسط پیمانکار می باشد؟
• آیا بهره برداری و یا تصرف قسمتی از پروژه توسط کارفرما می تواند مورد ادعای مالی و زمانی پیمانکار قرار گیرد؟
• ریسک تصرف و ایجاد مزاحمت برای انجام قسمتی از عملیات اجرایی توط اشخاص ثالث بر عهده کدام یک از طرفین پروژه است؟
• وقوع چه نوع اشتباهاتی در اسناد مرجع می تواند مورد ادعای پیمانکار قرار گیرد؟
• در صورت بروز صعوبت از ورود پیمانکار دیگر در پروژه، آیا پیمانکار اصلی می تواند ادعای مالی و زمانی مازاد بر قرارداد داشته باشد؟
• در صورت بروز عیب هایی از عملیات تحویل شده از پیمانکار دیگر که در زمان ثبت صورتجلسه قابل مشاهده نبوده، هزینه های متحمل شده بر دوش کدام طرف پیمان است؟
• در صورت آسیب به قسمت های تحویل شده به پیمانکار دیگر در طول زمان پروژه، ریسک آن بر عهده کدام طرف پیمان است؟

2.بهره برداری و تصرف تمام یا قسمتی از کارها به وسیله کارفرما، یا اشخاص ثالث، و بروز خطراتی که ناشی از قصور پیمانکار نباشد.

موضوع مطرح شده در این بند را می توان در سه گروه تقسیم بندی کرد:

• بهره برداری از قسمت هایی مستقل از پروژه چه هماهنگ شده چه بدون در نظر گرفتن در برنامه زمان بندی تفصیلی ، در صورت وارد شدن هزینه هایی به پیمانکار برای انجام سایر قسمت های پروژه.
• بهره برداری از پروژه ای که هنوز عملیات تحویل موقت و تنظیم صورتجلسه رخ نداده است و منجر به بروز ایراد و معایبی خارج از قصور پیمانکار شود . این مسئله در مورد مسایل حفاظتی و حراستی اموال طرفین و آسیب های جانی نیز صادق خواهد بود.

• ورود و تصرف ذی نفعان و یا اشخاص حقیقی و حقوقی که امکان ادامه عملیات را میسر نکند و یا به پروژه آسیب مالی بزند. البته باید به شرط عدم قصور پیمانکار در آسیب این اشخاص توجه ویژه داشت.

3.وجود اشتباه در نقشه ها، مدارک فنی تهیه شده به وسیله کارفرما، یا اشتباه در اطلاعات مبنای طراحی تسلیم شده از سوی وی به پیمانکار، و یا تاخیر در تحویل آنها. این موضوع به اهمیت پیوست 18 و درج اسناد و مدارک فنی مبنا بر می گردد. این موضوع را می توان در سه شاخه مختلف بررسی کرد:

• اشتباه در طراحی های که مبتنی بر اسناد پیمان بایستی توسط کارفرما و یا مشاور منتسب به او صورت گرفته باشد.
• اشتباه در اطلاعات و دیتاهای اعلام شده توسط کارفرما و منضم به پیمان البته به شرط آنکه از اطلاعات در زمان بررسی اسناد و مدارک پیمان و در مرحله قیمت گذاری قابل راستی آزمایی نباشد و یا دارای هزینه هایی باشد که در قیمت دیده نشده است.
• اشتباه و یا تغییر در استانداردها و کدها و آیین نامه های ابلاغی در پیوست 18 که ملاک عمل طراحی و یا ساختارهای کنترلی قرار می گیرد.

4.بروز زیانهای ناشی از اجرای بخشهایی از کار، به وسیله کارفرما. اصولا اجرای قسمت هایی ممکن است توسط پیمانکار دیگر و یا خود بدنه کارفرما صورت پذیرد در این حالت بایستی به سه جنبه توجه ویژه داشت:

• در هنگام ارائه قیمت پیمانکار ثالث در پروژه حضور داشته باشد و صعوبت عملیات اجرایی پیمانکار در زمان ارائه قیمت قابل ارزیابی بوده باشد بنابراین پیمانکار نمی تواند ادعایی مازاد داشته باشد. ولی اگر بعد از ورود و عقد قرارداد، پیمانکار دیگر به قرارداد ورود کند و به واسطه این ورود زیان و خسارت و یا حتی صعوبتی در عملیات اجرایی صورت گیرد تمام هزینه ها بر عهده کارفرما است و قابل ادعا می باشد.
• پیمانکار بایستی عملیات پیمانکار دیگر را تحویل بگیرد که در اینصورت و اگر ثابت شود بعضی از عیب ها قابل شناسایی نبوده و بواسطه این ایرادها، خساراتی به پیمانکار وارد شده است هزینه آن بر عهده کارفرما می باشد ولیکن مواردی که قابل برداشت و تنظیم صورت جلسه فصل مشترک است حتما بایستی قبل از شروع عملیات اجرایی با کارفرما صورتجلسه شود که در غیراینصورت قابل ادعا نیست.
• پیمانکار بایستی قسمتی از کارها را به پیمانکار دیگری جهت تکمیل تحویل دهد که اگر آن پیمانکار بواسطه قصور به قسمت های تحویل و صورتجلسه شده آسیب بزند هیچ مسئولیتی بر دوش پیمانکار اول نخواهد بود.
•