13 – آیا رسیدگی به تأخیرهای زمانی در طول پروژه و جلوگیری از انباشت آن ضرورتی دارد؟

موضوع: شرایط فورس ماژور ( تعلیق قهری)

اصولا چهار نوع شرایط عمومی پیمان مرتبط با قراردادهای همسان ساخت در کشور ما مورد استفاده قرار می گیرد:

1- قراردادهای PC یا همان نشریه 4311

2- قراردادهای EPC صنعتی یا نشریه 5490

3- قراردادهای EPC غیرصنعتی یا Package84

4- قراردادهای C یا قرارداد همسان ساخت و نصب

نگرش قراردادهای PC در مورد شرایط فورس ماژور:

در این قرار هیچ اشاره ای به نیاز اعلام طرفین برای شرایط فور ماژور نشده است. (ماده 43 شرایط عمومی پیمان)

نگرش قراردادهای EPC صنعتی در مورد شرایط فورس ماژور:

بر اساس ماده 73-2 عدم انجام تعهدات قراردادی در این شرایط، به منزله قصور و نقض پیمان تلقی نمی شود. بر اساس ماده 73-3 دو طرف موظف به اعلام شرایط قهری که باعث توقف عملیات گردیده به یکدیگر هستند.

نگرش قراردادهای EPC غیر صنعتی در مورد شرایط فورس ماژور:

بر اساس ماده 19-2 هر طرف باید فعالیت هایی را که بواسطه شرایط فورس ماژور قادر به انجام آن نیست به طرف مقابل اعلام نماید و پس از ارسال این اعلامیه تا زمان اتمام شرایط فورس ماژور، آن طرف از انجام تعهداتش معاف است.

نگرش قراردادهای C در مورد شرایط فورس ماژور:

بر اساس ماده 54-2 عدم انجام تعهدات قراردادی در این شرایط، به منزله قصور و نقض پیمان تلقی نمی شود. بر اساس ماده 54-3 دو طرف موظف هستند بی درنگ شرایط فورس ماژور واقع شده را به طرف مقابل اطلاع دهند.

موضوع: انواع قراردادهای همسان منتشر شده از طرف سازمان برنامه و بوجه در صنعت احداث

امروز با انواع قراردادهای همسان که توسط سازمان برنامه و بودجه منتشر شده و مورد استفاده در پیمان ها قرار می گیرد، آشنا می شویم.

قراردادهای همسان و به تبع آن شرایط عمومی پیمان متعددی در ساختار مهندسی وجود دارد. ولی در این مجموعه سعی می شود آن دسته از شرایط عمومی پیمان که بطور معمول در جامعه بکار مي رود، مورد بررسی قرار گيرد.

بخشنامه هایی که از طرف سازمان برنامه و بودجه ابلاغ می گردد سه دسته می باشند:

1- بخشنامه های گروه اول که بدون هیچ کمّی و کسری باید اجرا گردد.

2- بخشنامه های گروه دوم که می توان در آن ها تغییرات محدودی ایجاد کرد.

3- بخشنامه های گروه سوم که نقش مشورتی داشته و در صورت وجود جایگزین، الزامی در استفاده از آنها نیست.

مهمترین و پرکاربردترین قراردادهای همسان، نشریه 4311 می باشد که برای قراردادهای PC یعنی قراردادهایی که تدارک و اجرا بر عهده پیمانکار است مورد استفاده قرار می گیرد. این نسخه ترجمه ای از کتاب قرمزرنگ مجموعه فیدیک می باشد.

نشریه 4311 در تاریخ 1378/3/3 با شماره 54/842-102/1088 از طرف سازمان برنامه و بودجه منتشر شد و سالها است که افراد حقیقی و حقوقی به دنبال تغییر و اصلاح آن می باشند که هنوز این اتفاق حادث نشده است.

منتقدان اعتقاد دارند این نشریه دارای ایرادات و ابهامات زیادی است که موجب اختلافات متعدد بین پیمانکار و کارفرما می گردد.

شرایط عمومی پیمان منضم به این نشریه که معروف به بخشنامه 842 نیز می باشد، دارای 54 ماده است.

این بخشنامه از گروه اول و لازم الاتباع در کلیه قراردادهای دولتی مبتنی بر بودجه عمرانی می باشد.

امروزه کارفرمایان دولتی علاقمند به انتقال حجم عمده ریسک های قراردادی به پیمانکاران هستند که نشریه 5490 و یا قراردادهای همسان EPC بهترین راه حل برای این موضوع است. در اينجا کلیه مسائل طراحی و تدارکات و اجرا به پیمانکار واگذار می شود.

نشریه 5490 در تاریخ 1380/11/14 با شماره 54/7105-105/18929 از طرف سازمان برنامه و بودجه منتشر شده و به تأیید بسیاری از افراد حقیقی و حقوقی یکی از جامع ترین قراردادهای همسان منتشره می باشد. این نسخه ترجمه ای از کتاب نقره ای مجموعه فیدیک می باشد.

این نشریه دارای 20 پیوست مهم است و به همراه شرایط عمومی پیمان که مشتمل بر 77 ماده می باشد، تمام ابعاد قراردادی را روشن می کند. این بخشنامه از گروه اول و لازم الاتباع در کلیه قراردادهای دولتی مبتنی بر بودجه عمرانی است.

قرارداد همسان دیگری که برای قراردادهای غیرصنعتی مورد استفاده قرار می گیرد، معروف به Package 84 می باشد که در قراردادهای طرح-ساخت یا DB مورد توجه می باشد.

Package 84 در تاریخ 1384/05/15 با شماره 101/85428 از طرف سازمان برنامه و بودجه منتشر گردیده است. این نسخه ترجمه ای از کتاب زردرنگ مجموعه فیدیک می باشد که از نظر عده زیادی دارای انطباق بالایی با شرایط کشور ما نیست.

این نشریه دارای شرایط عمومی پیمانی مشتمل بر 20 ماده و فصل می باشد. شماری از دستورالعمل های این مجموعه، از نوع گروه سوم است. علت این امر، تنوع طرحهاست و بنابراین نمی توان ضابطه ای عمومی برای آنها تعیین کرد. از این رو، سعی شده است تا محدودیتی برای بهره گیری از متون کاملتر احتمالی، برای عوامل دست اندر کار، ایجاد نشود.

قرارداد همسان دیگر که برای ساخت و نصب صنعتی استفاده می شود، به قراردادهای C معروف می باشد.

قرارداد همسان ساخت و نصب در تاریخ 1383/05/24 با شماره 101/93008 از طرف سازمان برنامه و بودجه منتشر شده است.

این قرارداد دارای 11 پیوست و شرایط عمومی پیمان مشتمل بر 55 ماده می باشد.