14 – چه راهکارهایی برای پیمانکار به منظور جبران زمان های تأخیر غیرمجاز وجود دارد؟

پیمانکار به دلایلی قابل حدس، از برنامه زمانی تفصیلی که در ابتدای پروژه به عنوان سند مورد توافق طرفین قرارگرفته عقب می افتد .

حال چه راه حل هایی برای او وجود دارد و متعاقب آن چه هزینه هایی برای او به همراه خواهد داشت؟

این موضوع در انواع قرارداد چه دولتی و چه خصوصی گریبان گیر کارفرمایی می شود که نگران انجام تعهد زمانی پیمانکار است .

حال او چه اهرم های فشاری خواهد داشت تا پیمانکار را در حین انجام تعهدات، مجبور به جبران این تأخیرات کند.

ملاک بررسی موضوع در این پست نشریه 4311 خواهد بود و در نهایت با ریسک های پیمانکار برای حل موضوع روبرو می شویم تا شاید بتواند از جریمه قراردادی و احتمال فسخ بگریزد.

موضوع: روشهای جبران تأخیرات در پروزه با ریشه قصور پیمانکاری

داستان کارگاهي

آقای علی نژاد، رئیس کارگاه پیمانکاری، در حال قدم زدن در محیط کارگاه بود و داشت کارهای روزانش رو با خودش چک می کرد. خیلی آروم، بدون اینکه کسی متوجه بشه نفس بلندی کشید و گفت: "چه عجب! امروز صدا از کسی در نمیاد…."

ناگهان صدای جیغ بنفشی از طبقه 3 که هنوز دو هفته نشده که سقفش رو بتن ریزی کرده اند، مثل شلاقی آرامش رئیس کارگاه قصه ما رو مورد عتاب قرار داد. این صدای زیر تنها می تونست متعلق به یک نفر باشه و اونهم حضرت آقای اسدی، سرناظر مجموعه….

علی نژاد سریع سرپرست اجرا رو توی بیسیم صدا میزنه و بالاخره تو صدای خش خش بیسیم متوجه یک درگیری لفظی بین نفرات اجرایی کارگاه با سرپرست نظارت میشه…

مثل معمول، با اعتماد به نفس مثال زدنی اش، از آسانسور کارگاهی خارج میشه و مستقیم میره سراغ آقای اسدی.
"سلام بر جناب مهندس عزیز. باز بچه های اجرای ما چی کار کردن که شما اینقدر ناراحت شدین؟!"

آقای اسدی با لبخندی که حاکی از پشت گوش انداختن سلام و احوالپرسی است میگه: "آقای علی نژاد دست بردارین! این آقایون دارن دستورات حضرتعالی رو به عنوان سرپرست کارگاه اجرا می کنن. شما با چه مجوزی دارین روی سقفی که دو هفته بیشتر از بتن ریزیش نگذشته و هنوز به سن مقاومت خودش نرسیده بارگذاری می کنین؟!"

آقای علی نژاد که معلومه جمله بندیش رو از قبل آماده کرده با نگاه تهاجمی، کلمات رو مسلسل وار ادا میکنه: "در جلسه با مدیر پروژه کارفرما که حضرتعالی هم حضور داشتین، قرار شد یک سری از فعالیت ها به صورت Fast Tracking انجام بشه تا تأخیرات پیش اومده جبران بشه. در ثانی من به عنوان رئیس کارگاه مسئولیت این کار رو میپذیرم که اگر بتن به مقاومت 28 روزه نرسید، عملیات رو با روش رو جمع کنم، شما چرا نگرانید؟"

براي شما خواهیم گفت دو راه حل پیشنهادی Fast Tracking و Crashnig، دارای چه ریسک هایی برای طرفین قرارداد می باشند.

موضوع: روشهای جبران تأخیرات در پروزه با ریشه قصور پیمانکاری

سؤال: در صورت استفاده پیمانکار از روش Fast Tracking، مهمترین ریسکی که همیشه پیمانکار را درگیر خواهد کرد، چیست؟

جواب: افزایش دوباره کاری ها 

روش Fast Tracking در موضوع فازهای پروژه مانند طراحی و اجرا بسیار حائز اهمیت می باشد.

یکی از حسن های قراردادهای EPC آن است که کارفرما ریسک همپوشانی عملیات طراحی و اجرا را بر دوش پیمانکار می اندازد. در این حالت و با توجه به محدودیت زمانی و با انجام قسمتی از طراحی، می توان عملیات اجرایی را شروع کرد.

ولی در قراردادهای PC، کارفرما به هیچ عنوان مجاز نیست در قرارداد ذکر کند که همزمان با عملیات اجرایی، امکان تغییر قسمت عمده ای از طراحی وجود دارد و پیمانکار موظف به تبعیت از این تغییرات است.

این دستور و یا درج در قرارداد از مصادیق جهل به عوضین در حقوق قراردادی است. چرا که مشخص نمی باشد در ازای مبلغی که پیمانکار در قرارداد دریافت می کند، تا چه زمانی درگیر پروژه خواهد بود. مگر آنکه با صراحت در قرارداد نوشته باشد که در صورت بروز تغییرات عمده، طرفین قرارداد بایستی در مورد هزینه و زمان اجرایی به توافق برسند و در غیر اینصورت حق فسخ برای دو طرف پیمان پابرجا خواهد بود.

سؤال: در یک ساختمان بلند مرتبه، پیمانکار برای اجرای آرماتور بندی و قالب بندی با تأخیر زمانی روبرو است. بهترین گزینه برای جبران این تأخیرات کدام می باشد؟

جواب: افزایش تعداد شیفت کاری

روش Crashing یکی از متداولترین متدهای جبران تأخیرات است که استفاده از افزایش منابع و یا زمان اختصاصی منابع یکی از مصادیق آن می باشد. یکی از مهمترین ریسک های این متد افزایش شدید خطرات ایمنی و کاهش قدرت مدیریت اجرایی می باشد.

سؤال: در کدام نوع پروژه استفاده از روش Crashing و یا افزایش منابع اجرایی کاربردی تر می باشد؟

جواب: پروژه هایی که در سطح دارای گسترش می باشند.

شاید بهترین روش برای جبران تأخیرات در پروژه های بلند مرتبه تغییر تکنولوژی و روش اجرایی باشد.