تفکر جانبی Lateral thinking

تفکر جانبی Lateral thinking

ردیف واژگانی: 1812

رسته واژگانی: مدیریتی

دسته بندی مرتبط : دانشنامه جامع مدیریت 

تعریف در حد یک جمله :

یک برنامه مدیریتِ دانشِ موفقیت‌آمیز، بهره‌وری کارکنان، کیفیت محصولات و خدمات و ثبات عملکرد سازمان را از طریق سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های معنوی و دانش‌محور، افزایش می‌تفکر جانبی (Lateral thinking) یک رویکرد خلاقانه و تازه برای حل مسئله و تفکر به طور کلی با رویکرد غیرمستقیم به مسائل در زوایای متعدد، متنوع و غیرمتعارف به جای تمرکز بر یک رویکرد طولانی است.دهد. از این رو پیاده سازی مدیریت دانش امری ضروری برای تداول مزیت رقابتی سازمان است.

تشریح :

تفکر جانبی (Lateral thinking) اصطلاحی است که توسط ادوارد دی بونو(Edward de Bono) در کتاب‌هایش ابداع شد.
تفکر جانبی ارتباط نزدیکی با بینش، خلاقیت و شوخ طبعی دارد. هر چهار مورد(پایینتر ذکر شده است) از این اساس یکسان دارند. اما بر خلاف بینش، خلاقیت و شوخ طبعی، این یک فرآیند عمدی است. در حالی که خلاقیت اغلب فقط توصیف یک نتیجه است، تفکر جانبی توصیف یک فرآیند خاص با استفاده از ابزارهای خاص است.
تفکر جانبی درباره استدلالی است که بلافاصله آشکار نیست و درباره ایده هایی است که ممکن است تنها با استفاده از منطق سنتی گام به گام (مقایسه با تفکر یکپارچه) به دست نیاید. با منطق شما با مواد خاصی شروع می کنید، همانطور که در بازی شطرنج با مهره های داده شده شروع می کنید. اما آن قطعات چیست؟ در بیشتر موقعیت‌های زندگی واقعی، قطعات داده نمی‌شوند، فقط فرض می‌کنیم که وجود دارند. ما ادراکات معین، مفاهیم معین و مرزهای معینی را فرض می کنیم. تفکر جانبی نگران بازی با قطعات موجود نیست، بلکه به دنبال تغییر قطعات است، یعنی مربوط به بخش ادراک تفکر است. اینجاست که ما دنیای بیرونی را به قطعاتی که می‌توانیم «فرآوری» کنیم، سازماندهی می‌کنیم.
دی بونو چهار عامل مهم مرتبط با تفکر جانبی را شناسایی کرد:
1. ایده های غالبی را که درک یک مشکل را قطبی می کنند، بشناسید.
2. جست و جوی روش های مختلف نگاه کردن به چیزها.
3. آرامش و کنترل سفت و سخت تفکر.
4. استفاده از شانس برای تشویق ایده های دیگر. این آخرین عامل به این واقعیت مربوط می شود که تفکر جانبی شامل ایده هایی با احتمال کم است که بعید است در روند عادی رویدادها رخ دهند.

کاربرد:

افزایش انعطاف پذیری در تفکر
کاهش فرسودگی
بهبود مهارت های حل مسئله
افزایش انگیزه و تعامل

پیشگامان و نظریه پردازان :

Edward de Bono

منابع :

“The Use of Lateral Thinking” / Edward de Bono