دموکراسی Democracy
ردیف واژگانی: 946
رسته واژگانی: مدیریتی
دسته بندی مرتبط : دانشنامه جامع مدیریت
تعریف در حد یک جمله :
دموکراسی، که به معنای حکومت مردم است، یک نظام سیاسی است که در آن مردم حق تعیین سرنوشت خود را از طریق مشارکت در فرآیندهای تصمیمگیری سیاسی دارند.
تشریح :
اصول کلیدی دموکراسی:
حاکمیت مردم: مردم منبع اصلی قدرت در یک جامعه دموکراتیک هستند.
مشارکت سیاسی: مردم حق دارند در فرآیندهای تصمیمگیری سیاسی از طریق رأیگیری، بحث و گفتگو، و فعالیتهای مدنی مشارکت کنند.
حاکمیت قانون: قانون بر همه افراد، صرف نظر از موقعیت اجتماعی یا قدرت سیاسی آنها، به طور مساوی اعمال میشود.
حمایت از حقوق بشر: حقوق و آزادیهای اساسی همه افراد، از جمله آزادی بیان، آزادی مذهب، و آزادی اجتماع، مورد احترام و حمایت قرار میگیرد.
عدالت و برابری: همه افراد در برابر قانون برابر هستند و فرصتهای برابر برای پیشرفت در جامعه دارند.
انتخابات آزاد و عادلانه: انتخابات باید به طور آزادانه و عادلانه برگزار شوند و همه افراد واجد شرایط حق رأی داشته باشند.
پاسخگویی: مقامات دولتی در قبال اعمال خود به مردم پاسخگو هستند.
انواع دموکراسی:
دموکراسی مستقیم: در این نوع دموکراسی، مردم به طور مستقیم در مورد مسائل مختلف جامعه از طریق رأیگیری یا بحث و گفتگو تصمیم میگیرند.
دموکراسی غیرمستقیم (نمایندگی): در این نوع دموکراسی، مردم نمایندگانی را انتخاب میکنند که به نیابت از آنها در مورد مسائل مختلف جامعه تصمیم میگیرند.
کاربرد :
1. سیاست
2. اجتماع
3. اقتصاد
4. آموزش
5. محیط زیست
پیشگامان و نظریه پردازان :
مفهوم دموکراسی ریشه طولانی دارد و نمیتوان گفت اولین بار چه کسی این مفهوم را بیان کرده اما برخی نظریه پردازان مطرح این تئوری عبارت اند از:
کلئوستن: سیاستمدار و قانونگذار آتنی که به عنوان “پدر دموکراسی” شناخته میشود. او در قرن ششم قبل از میلاد مسیح اصلاحاتی را در سیستم سیاسی آتن به وجود آورد که به افزایش مشارکت مردم در حکومت منجر شد.
ژان ژاک روسو: فیلسوف فرانسوی که در قرن هجدهم میلادی زندگی میکرد و در نظریه سیاسی خود بر مفهوم اراده عمومی تأکید میکرد. او معتقد بود که قدرت سیاسی از آنِ مردم است و حاکمان باید مطابق با اراده عمومی عمل کنند.
آبراهام لینکلن: رئیس جمهور شانزدهم ایالات متحده آمریکا که در سخنرانی گتیسبورگ خود از دموکراسی به عنوان “حکومت مردم، توسط مردم، برای مردم” یاد کرد.
منابع :
اراده عمومی اثر ژان ژاک روسو: این کتاب که در قرن هجدهم میلادی نوشته شده است، به بررسی مفهوم اراده عمومی میپردازد. روسو معتقد بود که قدرت سیاسی از آنِ مردم است و حاکمان باید مطابق با اراده عمومی عمل کنند.
دموکراسی در آمریکا اثر الکسی د توکویل: این کتاب که در قرن نوزدهم میلادی نوشته شده است، به بررسی دموکراسی در ایالات متحده آمریکا میپردازد. د توکویل در این کتاب به مزایا و معایب دموکراسی آمریکایی و همچنین چالشهایی که با آن روبرو است میپردازد.
دو قرن پیشرفت اثر وودرو ویلسون: این کتاب که در اوایل قرن بیستم میلادی نوشته شده است، به تاریخ دموکراسی و ارزشهای آن میپردازد. ویلسون در این کتاب استدلال میکند که دموکراسی بهترین نظام سیاسی برای تحقق آزادی و برابری است.
مسئله دموکراسی اثر رابرت آرون: این کتاب که در اواخر قرن بیستم میلادی نوشته شده است، به بررسی چالشهای دموکراسی در دنیای مدرن میپردازد. آرون در این کتاب استدلال میکند که دموکراسی با مشکلاتی مانند بیتفاوتی رایدهندگان، ظهور پوپولیسم و تأثیر گروههای ذینفوذ روبرو است.