صلاحیت ذاتی

صلاحیت ذاتی

ردیف واژگانی: 92

رسته واژگانی: حقوقی

دسته بندی مرتبط دایره المعارف حقوق مهندسی : ساختارهای قضایی

تعریف واژه

صلاحیت ذاتی، صلاحیتی است که شایستگی و اقتدار دادگاه بر اساس نوع، صنف و درجه تعیین می‌گردد. منظور از صلاحیت ذاتی صلاحیتی است که قابل جابه جایی نبوده و با نظم عمومی گره خورده و قواعد آن از جملە قوانین آمره بوده و در اجرا تغییرناپذیر باشد.

بسط و گسترش مفهوم واژه

تقسیم بندی صلاحیت ذاتی دادگاه در سه گروه صورت می گیرد:

• 1- صنف: مراجع قضایی در یک طبقه بندی کلی به دو صنف، مراجع قضاوتی (حقوقی و کیفری ) و مراجع اداری تقسیم می شوند.

• 2- نوع: در هر صنف، مراجع قضاوتی به دو نوع عمومی و استثنایی تقسیم می شوند. مراجع عمومی، مراجعی هستند که صلاحیت رسیدگی به تمامی امور، جز آنهایی را که صریحاً در صلاحیت مراجع استثنایی آن صنف قرار گرفته است، دارا می باشند و مراجع استثنایی، مراجعی هستند که صلاحیت رسیدگی به هیچ امری را ندارند جز مواردی که به صراحت به عنوان محدوده صلاحیت این مراجع اعلام شده است.

• ۳-درجه: در هر نوع از مراجع قضاوتی، درجاتی وجود دارد بدین شکل که مرجع حقوقی بدوی ( درجه پایین ) از مرجع حقوقی تجدیدنظر ( درجه بالا ) متمایز شده است.

موارد استفاده در حقوق احداث

در پرونده های حقوقی مربوط به قراردادهای پیمانکاری صلاحیت ذاتی شامل سه قسمت می شود:

از لحاظ صنفی شامل مراجع قضاوتی می باشد و

از لحاظ نوع شامل مراجع عمومی بوده و

از لحاظ درجه در صورتی که درخواست ابتدایی باشد دادگاه بدوی و اگر در مرحله تجدیدنظر باشد شامل دادگاه تجدید نظر می شود.