دعوای خلع ید

دعوای خلع یَد

ردیف واژگانی: 11

رسته واژگانی: حقوقی

دسته بندی مرتبط دایره المعارف حقوق مهندسی : انواع دعاوی

تعریف واژه

دعوایی است که بر اساس آن مالک یک مال غیرمنقول که مالَش بدون اجازه و رضایت او در تصرّف دیگری قرار گرفته، با اثبات مالکیت خود از دادگاه تقاضا می کند تا حکم بر رفع تصرّف علیه متجاوز را صادر نماید. (در نقطه مقابل، به تعریف دعوای تصرّف عُدوانی مراجعه کنید.)

بسط و گسترش مفهوم واژه

بایستی به تفاوت دعوای خلع یَد و دعوای تصرّف عُدوانی توجه داشت:

در دعوای خلع ید ، شخصی که لزوماً مالک ملک بوده، از دادگاه درخواست می کند تا حکم بر رفع تصرّف علیه متجاوز را صادر نموده و تصرّف مال مالک را به خودش برگرداند. اما در دعوای تصرّف عُدوانی، خواهان دعوا، متصرّف سابق ملک است که ممکن است صرفاً بر آن تصرّف داشته و هیچ مالکیتی بر آن ملک نداشته باشد. به این ترتیب، متصرّف سابق ملک، دعوایی را علیه متصرّف کنونی مال غیرمنقول که مال را به زور از تصرّف او خارج کرده، اقامه نموده و رفع تصرّف او را از دادگاه درخواست می کند.

این دعوا دارای 4 رکن می باشد:

1- غیر منقول بودن مال

2- استیلا بر مال توسط مدعی علیه: یعنی کسی که علیه او شکایت شده، به مال تسلط و استیلا پیدا کرده باشد یعنی؛ از نظر عرفی مال را تصرف کرده باشد.

3- عُدوانی بودن تصرّف: یعنی اینکه تصرّفی که انجام شده، عُدوانی و با قهر و غلبه باشد و مالک مال درباره آن رضایتی نداشته باشد.

4- مالکیت خواهان: یعنی کسی که قصد اقامه دعوی دارد، مالک مال باشد و بتواند این مالکیت را در دادگاه با سند رسمی مالکیت، احراز کند .

موارد استفاده در حقوق احداث

زمانی که پیمانکار از تحویل پروژه به کارما امتناع می کند و کارفرما با ابراز مدارکی دال بر مالکیت، از دادگاه درخواست خلع یَد پیمانکار را می نماید.

برگشت به اولین صفحه