0
0

49 – آیا کارفرما ملزم به آزادسازی مبالغ حسن انجام کار پیمانکار در قبال ضمانت نامه معتبر می باشد؟

2350 بازدید

آیا کارفرما ملزم به آزادسازی مبالغ حسن انجام کار پیمانکار در قبال ضمانت نامه معتبر می باشد؟

یکی از نگرانی های پیمانکاران در حین انجام تعهدات قراردادی، موضوع نقدینگی و تأمین مالی و هر آن چیزی است که به آن مربوط است.

سؤال این است که آیا قانون گذار در این زمینه به او کمکی کرده است؟

به ویژه این موضوع در مورد آزادسازی وجوه کسر شده بابت حسن انجام کار از صورت وضعیت ها خود را نشان می دهد.

برای پاسخ به این سؤال مسأله را در مورد قراردادهای دولتی و در حین انجام تعهدات قراردادی تحلیل می کنیم و

برای تشریح آن، از نشریه 4311، آئین نامه تضمین معاملات دولتی و قانون مدنی، استفاده می کنیم و

در نهایت به ریسک هایی می پردازیم که در صورت عدم توجه به قوانین مربوطه، گریبان کارفرما را خواهد گرفت.

موضوع: ضمانت نامه حسن انجام کار

داستان کارگاهی 

آقای مهندس صریح القلم، مدیرعامل شرکت پیمانکاری، عادت دارد هر یکشنبه، رأس ساعت 8، به پروژهای تحت سرپرستی علی نژاد سرکشی کند و از نزدیک به بررسی پیشرفت فیزیکی و مالی پروژه بپردازد.

نیروهای قدیمی مشغول در پروژه، هیچ وقت روز یکشنبه مرخصی نمی گیرند، چون ملاقات و هم صحبتی با صریح القلم رو با هیچ چیز عوض نمی کنند.

جنتلمن داستان ما در لحظه ورود کلاه ایمنی رو به سر و کاور مخصوص کارگاه رو به تن میکنه. در عین تواضع از رئیس حراست میخواهد که به مهندس علی نژاد زنگ بزنه که اگر ایشان اجازه بدهد، وارد کارگاه ایشان بشود.

علی نژاد همیشه به صریح القلم میگه که جناب مهندس من رو شرمنده می کنید ولی با این جواب تکراری او روبرو میشه:

"پسرم، رئیس کارگاه، صاحب کارگاه هست و حتی من این حق رو ندارم بدون اجازه ایشون در مایملکش قدم از قم بردارم."

همینطور که در محیط کارگاه  قدم می زنند، صریح القلم به سمت علی نژاد بر میگرده و میگه:

"ماه پر چالشی رو در پیش رو دارید. اینجاست که باید نشون بدید می توانید از منحنی برنامه ای سبقت بگیرید."

علی نژاد که در حال پیج دستگاه آلیماک برای بردن مهندس به طبقات بالایی پروژه است، با احترام خاصی به سمت مهندس برمیگرده و میگه:

"حتماً جناب مهندس. خیالتان راحت ولی بابت یک موضوع نگرانم و اون اینکه ماه قبل حجم عمده ای از نقدینگی حاصل شده از صورت وضعیت، صرف پیش پرداخت بابت انعقاد قرارداد پنجره های UPVC و نمای شیشه ای ضلع جنوبی پروژه شده."

در حالیکه برگه های دفترچه یادداشتش رو ورق می زنه، اینطور ادامه میده:

"متأسفانه پرداخت های پیمانکاران مجموعه با تأخیر روبرو میشه و می دونم این مخالف سیاست حضرتعالی است. آیا امکان تزریق از سایر پروژه ها، البته فقط این ماه، وجود داره؟"

صریح القلم با مهربانی دستش رو بر روی شونه علی نژاد می گذاره و میگه:

"این رو هم می دونید که یکی از سیاست های دیگه شرکت دقیقاً همینه که هر پروژه از محل درآمد خودش تزریق بشه."

علی نژاد بر می گرده و نگاهی به صورت صریح القلم می اندازه. در عمق چشمهاش یک "پس من چه غلطی بکنم؟!" خاصی وجود داره.

صریح القلم برای تلطیف جو میگه:

"عزیزم، این آلیماک شما کی میرسه؟!  آدم تصور می کنه داره طبقات برج شانگهای رو طی می کنه. در ضمن نگران نباش! یک نامه به کارفرما بزن و درخواست آزادسازی مبالغ حسن انجام کار رو بکن. من هم به بچه های اداری گفتم که تضمین بانکیش رو آماده کنند."

علی نژاد که کورسوی امیدی برایش روشن شده میگه:

"ممنونم، ولی اگر دوستان مخالفت کنند چی؟"

صریح القلم در جوابش میگه:

"فکر نکنم. اولاً، نقدینگی کافی در بدنه کارفرما وجود داره، در ثانی، عدم آزادسازی براشون عواقب بدی داره. هم می تونیم از بُعد زمانی تأخیراتمون رو مجاز کنیم و هم برای بدنه دولتی دردسرهای انتظامی و حتی کیفری داره."

آیا کارفرما ملزم به آزادسازی مبالغ حسن انجام کار پیمانکار در قبال ضمانت نامه معتبر می باشد؟

ضمانت نامه حسن انجام کار چیست؟

از مبلغ هر پرداخت به پيمانكار، معادل 10 درصد به‌عنوان تضمين حسن انجام كار كسر و در حساب سپرده نزد كارفرما نگه‌داري مي‌شود. 

ولیکن بر اساس آیین نامه تضمین معاملات دولتی، پیمانکار می تواند آزاد سازی این مبالغ کسر شده را در قبال ارائه ضمانت نامه های معتبر از کارفرما مطالبه کند.

اما اگر کارفرما به خواسته پیمانکار توجه نکند و این مبالغ را به او نپردازد، چه عواقبی برای او متصور خواهد بود:

بر اساس استفساریه سازمان برنامه و بودجه، تأخیر در پرداخت مبالغ حسن انجام کار در قبال ارائه ضمانت نامه، پیمانکار را محق به موجه نمودن تأخیرات در مدت زمانی می کند که این پرداخت با تأخیر روبرو بوده است.

از بُعدی دیگر، این مال در قانون به عنوان ودیعه شناسایی می شود و تأخیر در عودت مال ودیعه، ایجاد کننده حقوقی برای پیمانکار است که از آن جمله تأخیر تأدیه را می توان نام برد. یعنی به ازای هر روز تأخیر در پرداخت، کارفرما بایستی جریمه ای معادل نرخ تورمی را در وجه پیمانکار پرداخت کند.

 

 اصولاً در قراردادها دو ضمانت نامه اساسی وجود دارد.

ضمانت نامه حسن انجام تعهدات، تصضمینی است که اشخاص پس از فرآیند ارجاع کار و انتخاب شدن برای معامله، به منظور اثبات پایبندی انجام تعهدات خود باید قبل از انعقاد قرارداد به کارفرما بسپارند.

و ضمانت نامه حسن انجام کار که این تضمین بیانگر ضمانت نامه انجام کیفی عملیات اجرایی قرارداد می باشد و این ضمانت نامه برای پوشش تعهدات ناقص و یا بی کیفیت است.

اجازه بدهید برای آشنایی با تضمین حسن انجام کار، به سراغ ماده 35 شرایط عمومی پیمان برویم.

در این ماده سه نکته اساسی وجود دارد.

نکته اول، از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار، معادل 10% به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر گردیده و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری می شود.

پس بدانیم در قراردادهای دولتی، حسن انجام کار نقش مال ودیعه را دارد و کارفرما نمی تواند به هیچ عنوان از آن استفاده نماید.

 

نکته دوم، نصف این مبلغ بایستی پس از تصویت صورت وضعیت قطعی و البته در صورت اثبات عدم بدهکاری پیمانکار آزاد گردیده و نصف دیگر آن پس از تحویل قطعی بایستی به پیمانکار مسترد گردد.

 

نکته سوم، که در تبصره ذیل ماده 35 به آن اشاره شده است، می گوید:

پیمانکار می تواند وجود سپرده تضمین حسن انجام کار را طبق دستورالعملی که در زمان ارجاع کار نافذ بوده و شماره و تاریخ آن در اسناد پیمان ذکر شده است، دریافت کند.

حال برای تشریح نکته سوم، به سراغ آئین نامه تضمین معاملات دولتی می رویم.

در بند ط ماده 6 این آئین نامه، اشاره گردیده است که تا 100% مبلغ سپرده حسن اجرای کار در ازای ضمانت نامه های گفته شده در این آئین نامه، به پیمانکار بازگردانده می شود.

 

 

 بنابراین در پاسخ به سؤال اصلی باید گفت، پیمانکار در صورت ارائه ضمانت نامه معتبر مورد تأیید کارفرما، مندرج در آئین نامه تضمین معاملات دولتی می تواند درخواست آزادسازی مبالغ حسن انجام کار کسر شده از هر صورت وضعیت را داشته باشد و کارفرما بایستی به عنوان یک تعهد مالی این مبلغ را در وجه پیمانکار پرداخت نماید.

 

 

و اما عدم پرداخت وجوه حسن انجام کار، چه عواقبی برای کارفرما خواهد داشت؟

اول، همراه با ادعای افزایش زمانی مدت پیمان از طرف پیمانکار خواهد بود.

زیرا که بر اساس استفساریه صادره از طرف سازمان برنامه و بودجه، پیمانکار می تواند مبتنی بر بخشنامه 5090، تأخیرات خود را در محدوده زمانی عدم پرداخت مبالغ حسن انجام کار موجه اعلام کند.

دوم، تعلق تأخیر تأدیه مال امانی توسط پیمانکار می باشد که در این حالت پیمانکار با ارجاع دادخواست به دادگاه می تواند خسارت های وارده بابت کاهش ارزش این وجوه را از کارفرما مطالبه نماید.

آیا این مطلب را می پسندید؟
اشتراک گذاری:

نظرات

4 نظر در مورد 49 – آیا کارفرما ملزم به آزادسازی مبالغ حسن انجام کار پیمانکار در قبال ضمانت نامه معتبر می باشد؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. با سلام سپاس از مطلب مفیدتون
    یه سوال آیا از ضمانت نامه پیش پرداخت که مبلغ آن در صورت وضعیت مستهلک می گردد. میتوان به عنوان ضمانت نامه آزادسازی سپرده حسن انجام کار به میزان مبلغ مستهلک شده استفاده کرد؟

    ۲۳

    1. سلام وقت بخیر اصولا ضمانت نامه به عنوان یکی از عقود هست . پس موضوع عقد بسیار مهم است . بنابراین اگر ضمانت نامه ای با موضوع خاصی بسته می شود تنها به ان موضوع اختصاص داده می شود و نمی توان به موضوع دیگری آن را ارجاع داد . این یک طرف قضیه هست و طرف دوم قضیه در واقع این هستش که در ساختارهای طرح عمرانی هرکدام از اسناد مناقصه که ضمانت نامه ها یکی از قسمت های آن هست باید در حساب خاصی قراره بگیره و کارفرما نق امین رو دارد. بنابراین ساختار پیش پرداخت و استهلاک پیش پرداخت و ضمانت نامه مرتبط با آن با ضمانت نامه کسور و حسن انجام کار متفاوت است و قاعدتا باید در حساب های متفاوتی ثبت بشه و ذی حسابی باید اون رو در نظر بگیره . ولی در قراردادهای غیر طرح عمرانی در ساختارهای حوزه حقوق خصوصی قطعا باید گفت که این موضوع بستگی به توافق دو طرف دارد و این قابلیت وجود داره و امکان پذیر است.

      ۱۸

      1. سلام وقت بخیر
        با شکر از مطلب مفیدتون
        بعد از تحویل صورت وضعیت قطعی و آزاد سازی و دریافت ۵درصد حسن انجام
        آیا برای دریافت ۵درصد باقیمانده حسن انجام کار
        میتونیم با ضمانت نامه بانکی درخواست آزادی سازی کامل حسن انجام کار داشته باشیم؟

        ۱۱

        1. سلام . پیمانکار در هر زمانی می تواند نامه ای به کارفرما بزند و با ارائه شمانت نامه مورد تایید در آیین نامه تضمین معاملات دولتی در بخش عمرانی و با ضمانت نامه مورد تایید کارفرما در بخش غیر عمرانی درخواست آزادسازی حن انجام کار خودش رو داشته باشد . یعنی به جای اینکه مبالغ ۱۰ درصد یا حتی ۵ درصد کسور حسن انجام کار ضبط بشود در نزد کارفرما در واقع یک ضمانت نامه در نزد کارفرما قرار بگیره و براساس آیین نامه تضمین معاملات دولتی هیچ ایرادی بر این موضوع وجود ندارد .

          ۱۷