مدل چرخه تغییر The PDCA Cycle

مدل چرخه تغییر The PDCA Cycle

ردیف واژگانی: 936

رسته واژگانی: مدیریتی

دسته بندی مرتبط : دانشنامه جامع مدیریت 

تعریف در حد یک جمله :

مدل چرخه تغییر، که به عنوان مدل PDCA (برنامه‌ریزی، انجام، بررسی، اقدام) نیز شناخته می‌شود، چارچوبی ساختاریافته برای مدیریت تغییر و تحول و بهبود مستمر ارائه می‌دهد.

تشریح :

مراحل مدل چرخه تغییر عبارتند از:
1. برنامه‌ریزی (Plan):
شناسایی مشکل یا فرصت: اولین قدم در چرخه تغییر، شناسایی مشکلی است که باید حل شود یا فرصتی که باید از آن استفاده کرد. این کار از طریق جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل و درک عمیق از فرایندها و سیستم‌ها انجام می‌شود.
تعیین اهداف: پس از شناسایی مشکل یا فرصت، اهداف مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و دارای زمان‌بندی (SMART) برای بهبود باید تعیین شوند.
ایجاد برنامه عملی: در این مرحله، برنامه‌ای عملی برای رسیدن به اهداف تعیین شده تدوین می‌شود. این برنامه باید شامل مراحل مشخص، وظایف، مسئولیت‌ها و جدول زمانی باشد.
2. انجام (Do):
اجرای برنامه: در این مرحله، برنامه تدوین شده به اجرا در می‌آید. این امر مستلزم تعهد، همکاری و تلاش تمام ذینفعان involved in the change process است.
جمع‌آوری داده‌ها: در طول اجرای برنامه، داده‌های مربوط به عملکرد و پیشرفت باید جمع‌آوری شوند. این داده‌ها برای ارزیابی اثربخشی برنامه و ایجاد تغییرات لازم در صورت نیاز استفاده خواهند شد.
3. بررسی (Check):
تجزیه و تحلیل داده‌ها: داده‌های جمع‌آوری شده در مرحله انجام باید به طور دقیق تجزیه و تحلیل شوند تا میزان پیشرفت در رسیدن به اهداف و وجود هرگونه انحراف یا مشکل شناسایی شود.
ارزیابی نتایج: اثربخشی برنامه در دستیابی به اهداف تعیین شده باید ارزیابی شود. این شامل بررسی اینکه آیا فرآیندها یا سیستم‌ها بهبود یافته‌اند، مشکلات حل شده‌اند و فرصت‌ها به نحو احسن مورد استفاده قرار گرفته‌اند یا خیر.
4. اقدام (Act):
استانداردسازی: اگر برنامه به طور موثر عمل کرده و به اهداف مورد نظر دست یافته باشد، فرآیندها و سیستم‌های جدید باید به عنوان استانداردهای جدید عملیاتی تثبیت شوند.
انجام اصلاحات: اگر در حین بررسی و ارزیابی، مشکلاتی در برنامه یا در فرآیندها و سیستم‌ها شناسایی شود، باید اصلاحات لازم انجام شود. این اصلاحات ممکن است شامل تغییر در اهداف، برنامه، یا روش‌های اجرا باشد.
چرخه را تکرار کنید: مدل چرخه تغییر یک فرایند تکراری است. پس از انجام اقدامات اصلاحی، چرخه دوباره با مرحله برنامه‌ریزی آغاز می‌شود و به طور مداوم برای بهبود مستمر فرآیندها، سیستم‌ها و نتایج به کار گرفته می‌شود.

کاربرد :

در زمینه‌های مختلف از جمله تولید، مهندسی، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش به کار گرفته می‌شود.

مدل چرخه تغییر می‌تواند در هر زمینه‌ای که نیاز به مدیریت تغییر و تحول و بهبود مستمر باشد، به کار گرفته شود.

پیشگامان و نظریه پردازان :

این مدل توسط ویلیام ادوارد دمینگ، پدر علم کیفیت، توسعه یافته

منابع : 

چرخه PDCA: راهنمای عملی برای بهبود مستمر اثر دکتر محمد اسماعیلی: این کتاب به طور مفصل به مدل چرخه تغییر (PDCA) می‌پردازد و مراحل، ابزارها و تکنیک‌های مربوط به این مدل را به طور کامل شرح می‌دهد.

مدیریت کیفیت جامع با تمرکز بر مدل PDCA اثر دکتر مهدی زارع: این کتاب به طور خاص به کاربرد مدل چرخه تغییر در مدیریت کیفیت جامع می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از این مدل برای بهبود فرآیندها، کاهش ضایعات و افزایش رضایت مشتریان استفاده کرد.

مدیریت پروژه با رویکرد PDCA اثر مهندس حسین صادقی: این کتاب به طور خاص به کاربرد مدل چرخه تغییر در مدیریت پروژه می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از این مدل برای برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت و کنترل پروژه‌ها به منظور دستیابی به اهداف به موقع و در چارچوب بودجه استفاده کرد.