نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ( هرم مازلو ) Maslow’s hierarchy of needs

نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ( هرم مازلو ) Maslow’s hierarchy of needs

ردیف واژگانی: 968

رسته واژگانی: مدیریتی

دسته بندی مرتبط : دانشنامه جامع مدیریت 

تعریف در حد یک جمله :

نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو که به هرم مازلو نیز معروف است، توسط آبراهام مازلو روانشناس آمریکایی در دهه 1940 ارائه شد. این نظریه بر این فرض استوار است که انسان‌ها دارای مجموعه ای از نیازها هستند که از اساسی ترین نیازهای فیزیولوژیکی تا نیازهای پیچیده تر روانشناختی و خودشکوفایی را شامل می شود.

تشریح :

مازلو این نیازها را در یک هرم سلسله مراتبی مرتب کرد به طوری که نیازهای اساسی تر در سطوح پایین هرم و نیازهای پیچیده تر در سطوح بالاتر قرار دارند.
طبق این نظریه، افراد تا زمانی که نیازهای سطح پایین تر خود را برآورده نکنند، به دنبال برآورده کردن نیازهای سطح بالاتر نخواهند رفت. به عبارت دیگر، تا زمانی که نیازهای اولیه مانند غذا، آب و سرپناه برآورده نشود، فرد به دنبال عشق، احترام یا خودشکوفایی نخواهد بود.
سطوح هرم مازلو به شرح زیر است:
1. نیازهای فیزیولوژیکی: این نیازها اساسی ترین نیازهای انسان برای بقا هستند و شامل نیاز به غذا، آب، سرپناه، خواب، لباس، هوا و دفع می شوند.

2. نیازهای امنیتی: پس از برآورده شدن نیازهای فیزیولوژیکی، افراد به دنبال امنیت و ثبات در زندگی خود می باشند. این نیازها شامل امنیت جانی، امنیت شغلی، امنیت مالی و نیاز به محافظت در برابر بیماری، آسیب و خطر می شوند.

3. نیازهای اجتماعی: پس از برآورده شدن نیازهای فیزیولوژیکی و امنیتی، افراد به دنبال تعلق و ارتباط با دیگران می باشند. این نیازها شامل نیاز به عشق، محبت، دوستی، صمیمیت، تعلق به گروه و پذیرش اجتماعی می شوند.

4. نیازهای احترام: پس از برآورده شدن نیازهای اجتماعی، افراد به دنبال عزت نفس و احترام از سوی خود و دیگران می باشند. این نیازها شامل نیاز به اعتماد به نفس، استقلال، شایستگی، احترام به خود و احترام از سوی دیگران می شوند.

5. نیازهای خودشکوفایی: در بالاترین سطح هرم، نیاز به خودشکوفایی قرار دارد. این نیاز به معنای تمایل به رسیدن به حداکثر پتانسیل خود و تبدیل شدن به بهترین نسخه ی خود است. این نیازها شامل نیاز به خلاقیت، حل مسئله، زیبایی، عدالت، معنای زندگی و خودیابی می شوند.

کاربرد :

نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو کاربردهای مختلفی در زمینه های مختلف از جمله روانشناسی، آموزش، بازاریابی و مدیریت دارد.  برخی از کاربردهای آن عبارتند از:

درک انگیزه انسان: این نظریه می تواند به درک انگیزه های افراد در زمینه های مختلف مانند کار، تحصیل و روابط شخصی کمک کند.
طراحی شغل: می توان از این نظریه برای طراحی شغل هایی استفاده کرد که نیازهای مختلف کارکنان را در سطوح مختلف هرم مازلو برآورده کنند.
بازاریابی: می توان از این نظریه برای توسعه کمپین های بازاریابی که به نیازها و خواسته های افراد در سطوح مختلف هرم مازلو توجه دارند، استفاده کرد.
آموزش: می توان از این نظریه برای ایجاد محیط های آموزشی که نیازهای مختلف دانش آموزان را در سطوح مختلف هرم مازلو برآورده کنند، استفاده کرد.

پیشگامان و نظریه پردازان :

آبراهام مازلو
مشارکت‌های مک‌کللند، آلپورت و راجرز در نظریه هرم مازلو:
• مک‌کللند استدلال کرد که سه نیاز اساسی انسان وجود دارد: نیاز به قدرت، نیاز به موفقیت و نیاز به وابستگی. این نیازها می‌توانند در سطوح مختلف هرم مازلو قرار بگیرند.
• آلپورت استدلال کرد که انسان‌ها دارای مجموعه ای از ارزش‌ها هستند که در یک سلسله مراتب مرتب شده‌اند. این ارزش‌ها می‌توانند بر انگیزه‌های افراد برای برآورده کردن نیازهای خود در سطوح مختلف هرم مازلو تأثیر بگذارند.
• راجرز استدلال کرد که خودشکوفایی بالاترین سطح انگیزه انسان است. راجرز معتقد بود که افراد برای رسیدن به پتانسیل کامل خود تلاش می‌کنند و این نیاز می‌تواند افراد را در سطوح مختلف هرم مازلو هدایت کند.

منابع : 

کتاب‌های کلاسیک:
انگیزه و شخصیتاثر آبراهام مازلو (1954): این کتاب اصلی‌ترین منبع برای درک نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو است. مازلو در این کتاب به تشریح نظریه خود، تحقیقاتی که او برای حمایت از آن انجام داده و کاربردهای آن در زندگی را می‌پردازد.
کتاب‌های جدیدتر:
نیاز به معنا: روانشناسی انگیزه در زندگی مدرن اثر کنت پولمن (2011): این کتاب دیدگاه جدیدی بر نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ارائه می‌دهد و استدلال می‌کند که نیاز به معنا قوی‌ترین انگیزه انسان است.
سلسله مراتب نیازهای مازلو: بازنگری و به روز رسانی اثر مایکل اچ. نیوتن (2016): این کتاب بررسی جامعی از نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ارائه می‌دهد، از جمله تحقیقات جدید و شواهدی که از این نظریه حمایت می‌کنند.
کتاب‌های عملی:
مدیریت انگیزه: تئوری‌ها، روش‌ها و کاربردها اثر فردریک هرزبرگ، تاماس د. مو (1987): این کتاب دیدگاه جامعی از نظریه‌های انگیزش، از جمله نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ارائه می‌دهد. همچنین شامل بحثی در مورد نحوه اعمال این نظریه‌ها در محیط‌های مختلف کاری است.
طراحی برای انگیزه اثر یو.جی. هرزبرگ، فردریک هرزبرگ، بادن هرزبرگ (2016): این کتاب راهنمایی عملی برای استفاده از نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو برای ایجاد انگیزه در کارکنان ارائه می‌دهد. این کتاب شامل بحثی در مورد نحوه طراحی شغل، ارائه بازخورد، ایجاد سیستم‌های پاداش و ایجاد فرهنگ کاری انگیزشی است.
مقالات:
نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو اثر آبراهام مازلو(1943): این مقاله گزارش اصلی از تحقیقاتی است که منجر به توسعه نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو شد.
سلسله مراتب نیازهای مازلو: مرور تحقیقات و پیشنهادات برای تحقیقات آینده اثر ادوارد ال. دسی، ریچارد م. رایان (1985): این مقاله مروری بر تحقیقات مربوط به نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ارائه می‌دهد و پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه می‌دهد.