نقشه برداری دانش Knowledge mapping

نقشه برداری دانش Knowledge mapping

ردیف واژگانی: 922

رسته واژگانی: مدیریتی

دسته بندی مرتبط : دانشنامه جامع مدیریت 

تعریف در حد یک جمله :

نقشه‌برداری دانش فرآیندی است که به شناسایی، مستندسازی و بصری‌سازی دانش موجود در یک سازمان کمک می‌کند. این دانش می‌تواند شامل اطلاعات، تخصص، تجربیات، روابط و فرآیندها باشد.

تشریح :

هدف از نقشه‌برداری دانش این است که دانش را در دسترس‌تر، قابل فهم‌تر و قابل استفاده‌تر برای همه اعضای سازمان قرار دهد. این امر می‌تواند به بهبود ارتباطات، همکاری، نوآوری و تصمیم‌گیری کمک کند.
روش‌های مختلفی برای نقشه‌برداری دانش وجود دارد، اما برخی از مراحل کلیدی عبارتند از:
1.تعیین دامنه: اولین قدم این است که دامنه نقشه‌برداری دانش را مشخص کنید. این شامل تعیین اینکه چه نوع دانشی را می‌خواهید نقشه‌برداری کنید و برای چه کسی مفید خواهد بود.
2.جمع‌آوری داده‌ها: پس از تعیین دامنه، باید داده‌ها را جمع‌آوری کنید. این کار می‌تواند از طریق مصاحبه، نظرسنجی، بررسی اسناد و مدارک و مشاهده انجام شود.
3.سازماندهی داده‌ها: پس از جمع‌آوری داده‌ها، باید آنها را به طور منطقی سازماندهی کنید. این کار می‌تواند با استفاده از دسته‌بندی، برچسب‌گذاری و ایجاد روابط بین داده‌ها انجام شود.
4. ایجاد نقشه: پس از سازماندهی داده‌ها، باید یک نقشه دانش ایجاد کنید. این نقشه می‌تواند به صورت نمودار، نمودار یا سایر فرمت‌های بصری باشد.
5. به اشتراک گذاشتن و به‌روزرسانی نقشه: پس از ایجاد نقشه دانش، باید آن را با همه ذینفعان به اشتراک بگذارید.
نقشه‌برداری دانش یک فرآیند مداوم است و باید به طور منظم به‌روزرسانی شود تا با تغییرات در سازمان و محیط آن مطابقت داشته باشد.
ابزارهای نقشه‌برداری دانش
ابزارهای مختلفی برای نقشه‌برداری دانش وجود دارد، از جمله:
نرم‌افزار نقشه‌برداری دانش: این نرم‌افزار به شما امکان می‌دهد تا نقشه‌های دانش را به صورت الکترونیکی ایجاد و مدیریت کنید.
تابلوهای سفید: می‌توانید از تابلوهای سفید برای ایجاد نقشه‌های دانش به صورت فیزیکی استفاده کنید.
یادداشت‌برداری: می‌توانید از یادداشت‌برداری برای مستندسازی دانش خود استفاده کنید.
مصاحبه: می‌توانید از مصاحبه برای جمع‌آوری دانش از افراد استفاده کنید.
نظرسنجی‌ها: می‌توانید از نظرسنجی‌ها برای جمع‌آوری دانش از گروه‌های زیادی از افراد استفاده کنید.

کاربرد :

1. مدیریت دانش: نقشه برداری دانش ابزاری ارزشمند برای مدیریت دانش در یک سازمان است. این امر به شناسایی، مستندسازی، سازماندهی و به اشتراک گذاری دانش در سراسر سازمان کمک می کند.

2. حل مسئله: نقشه برداری دانش می تواند به حل مسئله با ایجاد یک نمای بصری از عوامل مرتبط با یک مشکل کمک کند. این امر می تواند به افراد در شناسایی راه حل های جدید و تصمیم گیری آگاهانه تر کمک کند.

3. مدیریت پروژه: نقشه برداری دانش می تواند به مدیریت پروژه با ایجاد یک نمای کلی از وظایف، ذینفعان و وابستگی های پروژه کمک کند. این امر می تواند به کاهش زمان و هزینه پروژه و افزایش احتمال موفقیت پروژه کمک کند.

4. آموزش و توسعه: نقشه برداری دانش می تواند به آموزش و توسعه با ایجاد مواد آموزشی بصری و تعاملی کمک کند. این امر می تواند به یادگیری موثرتر و نگهداری بهتر اطلاعات کمک کند.

5. توسعه سازمانی: نقشه برداری دانش می تواند به توسعه سازمانی با شناسایی و به اشتراک گذاری بهترین شیوه ها در سراسر سازمان کمک کند. این امر می تواند به افزایش کارایی، نوآوری و رضایت شغلی کمک کند.

6. تحقیق و توسعه: نقشه برداری دانش می تواند به تحقیق و توسعه با ایجاد یک نمای کلی از یافته های تحقیق، ایده ها و مفاهیم مرتبط کمک کند. این امر می تواند به تسریع فرآیند نوآوری و افزایش احتمال موفقیت تحقیقات کمک کند.

7. بازاریابی و فروش: نقشه برداری دانش می تواند به بازاریابی و فروش با ایجاد درک عمیق تری از نیازها و علایق مشتریان کمک کند. این امر می تواند به توسعه کمپین های بازاریابی موثرتر و افزایش فروش کمک کند.

8. خدمات مشتری: نقشه برداری دانش می تواند به خدمات مشتری با ایجاد پایگاه دانش قابل جستجو که به نمایندگان خدمات مشتری کمک می کند تا به سرعت و به طور دقیق به سوالات مشتریان پاسخ دهند، کمک کند.

9. مدیریت دارایی های فکری: نقشه برداری دانش می تواند به مدیریت دارایی های فکری با شناسایی، ارزیابی و محافظت از دارایی های ناملموس یک سازمان مانند دانش، تخصص، نوآوری و خلاقیت کمک کند.

10. انطباق: نقشه برداری دانش می تواند به انطباق با شناسایی و مدیریت الزامات قانونی و نظارتی که برای یک سازمان اعمال می شود، کمک کند.

پیشگامان و نظریه پردازان :

1. جی. جی. کافمن:
کافمن به عنوان پدر نقشه برداری دانش شناخته می‌شود.
او در دهه 1970 میلادی روش اولیه‌ای را برای نقشه‌برداری دانش توسعه داد.
روش او بر استفاده از نمودارها و نقشه‌ها برای نمایش روابط بین مفاهیم تمرکز داشت.
2. دیوید آرون:
آرون به دلیل کارش در زمینه نقشه برداری دانش سازمانی شناخته می‌شود.
او در دهه 1990 میلادی روشی را برای نقشه‌برداری دانش در سازمان‌ها توسعه داد.
روش او بر استفاده از مصاحبه، نظرسنجی و سایر روش‌های جمع‌آوری داده برای شناسایی و مستندسازی دانش در یک سازمان تمرکز داشت.
3. رابرت کاکر:
کاکر به دلیل کارش در زمینه نقشه برداری دانش مبتنی بر وب شناخته می‌شود.
او در دهه 2000 میلادی ابزاری را برای ایجاد نقشه‌های دانش به صورت آنلاین توسعه داد.
ابزار او به افراد اجازه می‌داد تا نقشه‌های دانش را به صورت اشتراکی ایجاد و ویرایش کنند.
4. رابرت دی. هی:
هی به دلیل کارش در زمینه نقشه برداری دانش برای یادگیری شناخته می‌شود.
او در دهه 2010 میلادی روشی را برای استفاده از نقشه برداری دانش برای بهبود یادگیری توسعه داد.
روش او بر استفاده از نقشه‌های دانش برای کمک به دانش‌آموزان در درک و به خاطر سپردن اطلاعات تمرکز داشت.
5. مایکل بری:
بری به دلیل کارش در زمینه نقشه برداری دانش برای نوآوری شناخته می‌شود.
او در دهه 2020 میلادی روشی را برای استفاده از نقشه برداری دانش برای افزایش نوآوری توسعه داد.
روش او بر استفاده از نقشه‌های دانش برای کمک به افراد در یافتن ایده‌های جدید و حل مشکلات پیچیده تمرکز داشت.

منابع : 

کتاب‌های مقدماتی:

نقشه‌های ذهنی: قدرتمندترین ابزار برای تفکر، یادگیری و حل مسئله توسط تونی بوزان (2014)
هنر نقشه‌برداری دانش توسط پیتر کار و راجر مک‌‌شین (2007)
نقشه‌برداری دانش برای یادگیری توسط رابرت دی. هی (2012)
نقشه‌برداری دانش: راهنمای جامع توسط جروم پی. لی (2013)
کتاب‌های تخصصی:
نقشه‌برداری دانش سازمانی: رویکردی برای مدیریت دانش و نوآوری توسط دیوید آرون (2001)
نقشه‌برداری دانش برای وب: ایجاد و به اشتراک‌گذاری دانش در دنیای دیجیتال توسط رابرت کاکر (2005)
نقشه‌برداری دانش برای یادگیری سازمانی توسط مایکل بری (2016)
نقشه‌برداری دانش برای نوآوری: استفاده از قدرت بصری برای حل مشکلات پیچیده توسط مایکل بری (2020)
کتاب‌های موردی:
نقشه‌برداری دانش در عمل: داستان‌هایی از دنیای واقعی ویرایش شده توسط رابرت دی. هی و مایکل بری (2017)
نقشه‌برداری دانش برای حل مشکلات: راهنمای عملی برای استفاده از نقشه‌های دانش برای حل مشکلات پیچیده توسط مایکل بری (2019)