61 – اعلام خاتمه پیمان از طرف پیمانکار در قراردادهای EPC

درنشریه 4311 موارد خاتمه پیمان به درخواست پیمانکاربصورت پراکنده در نشریه مطرح شده ولی در در ماده 69 شرایط عمومی پیمان نشریه 5490 موارد خاتمه پیمان تجمیع شده و با موارد مذکور در این ماده، پیمانکار می تواند در خواست خاتمه پیمان دهد.

طبق بند 69-1،موارد امکان درخواست خاتمه از طرف پیمانکار به شرح ذیل می باشد:

1. تأخیر در پرداخت پیش پرداخت و یا صورت وضعیت های تأئید شده از سوی کارفرما، به مدت 90 روز از زمان پیش بینی شده در پیمان .

دو نکته مهم را باید در این بند مورد توجه قرارداد که برای ادعاهای آتی پیمانکار حائز اهمیت خواهد بود:

1. زمان محاسبه تاخیرات از تاریخ تایید صورت وضعیت توسط کارفرما ملاک محاسبه قرار می گیرد بنابراین صورت وضعیت هایی که نامه تایید و ابلاغ برای آن وجود ندارد قابلیت ادعایی نخواهد داشت.
2. به دلیل آنکه از کلمه متوالی در این بند استفاده نشده است مجموع تاخیرات در پرداخت صورت وضعیت های موقت و یا پیش پرداخت های در تعهد کارفرما ، ملاک عمل قرار می گیرد. اجازه بدهید با یک مثال این مسئله را تشریح کنیم ، در یک قرارداد که دارای چندین صورت وضعیت تایید شده بوده و همچنین تمامی پیش پرداخت ها انجام شده است، تاخیر در پرداخت صورت وضعیت ها بدین صورت ثبت شده است:

بر اساس جدول نمایش داده شده، پیمانکار متوجه می شود در صورت وضعیت شماره 11 تاخیر رخ داده و مجموع تاخیرات از مرز 90 روز عبور کرده است. و با استنتاج منطقی از بند مذکوربه این نتیجه رسید که پیمانکار می تواند در خواست خاتمه پیمان را دهد.

سوالاتی که در این ویدئو پاسخ داده می شوند : 

• در صورت تاخیر در انجام تعهدات مالی کارفرما ، چگونه پیمانکار می تواند درخواست خاتمه پیمان داشت باشد؟
• در صورت تاخیر در تحویل زمین پروژه، چگونه پیمانکار می تواند درخواست خاتمه پیمان داشته باشد؟
• در صورت تاخیر در انجام تعهدات غیرمالی کارفرمایی، چگونه پیمانکار می تواند درخواست خاتمه پیمان را داشته باشد؟

• پروسه اعلام خاتمه قرارداد توسط پیمانکار از چه مراحلی تشکیل می شود؟

2.تأخیر در تحویل زمین موضوع ماده 40، به مدت 90 روز از زمان پیش بینی شده در پیمان و یا تأخیر در تحویل قسمتی از زمین که باعث توقف اجرایی بیش از 25% مبلغ پیمان شود.در اینجا تأخیر به دو صورت است:

1. تأخیر در تحویل زمین بصورت کلی
2. تأخیر در تحویل زمین که باعث توقف بیش از 25% مبلغ پیمان شود.

دو نکته اساسی در این بند مطرح میگردد:

1. اگر 25% مبلغ پیمان مطرح شده در این بند به آن قسمتی از زمین پروژه برگردد که عملیات اجرایی آن قسمت طبق برنامه زمان بندی در زمان هایی بعد از این تاریخ باید انجام شوددیگر قابلیت ادعا برای پیمانکار نخواهد بود زیراکه منجر به توقف اجرایی نشده است.
2. در صورت وجود معارض برای زمین بعد از تحویل به شرط توقف عملیات، شامل این بند نخواهد شد زیراکه موضوع فقط اشاره به تحویل زمین خواهد داشت و مورد اشاره شده جز تعلیق قهری بوده و خارج از اراده دو طرف رخ داده و اگر زمان آن از 3 ماه بگذرد قابلیت ادعا برای خاتمه پیمان خواهد داشت.

3.تاخیر در انجام کار، و تامین تسهیلات، مصالح و تجهیزات در تعهد کارفرما

با توجه به پیوست 13 می دانیم که سه موضوع می تواند در تعهدات کارفرمایی ثبت شود:

• انجام کار(شامل قسمت و یا تمام طراحی یا انجام یک قسمت از پروژه توسط بدنه کارفرمایی و یا پیمانکار دیگر)
• تأمین تسهیلات(ماشین آلات، ابزارآلاتی که باید کارفرما دراختیار پیمانکار قراردهد)
• همچنین مصالح و تجهیزات در تعهد کارفرما

حال اگر سه شرط زیر بر قرار گردد پیمانکار می تواند درخواست خاتمه پیمان را دهد:

شرط اول: تأخیر 90 روزه متوالی. توجه به کلمه متوالی در این بند قراردادی حائزاهمیت است زیراکه اگر دو تاخیر پیش بیاید حتی اگر مجموع تاخیرات بیش از 90 روز شود و متوالی نباشد این بند قابل استناد نخواهد بود.

شرط دوم:  اجرای بیش از 25 درصد از میزان کار را سلب نماید. یعنی ممکن است تاخیراتی حادث شود ولی بر روی مجموع فعالیت هایی تاثیر بگذارد که حجم مالی آن کمتر از 25 درصد باشد که در این حالت قابل ادعا برای پیمانکار جهت فسخ نیست.

شرط سوم: عدم امکان تغییر برنامه زمان بندی : با توجه به ماده 47 ممکن است با تغییر برنامه زمان بندی امکان جبران تاخیرات برای فعالیت هایی که در مسیر بحرانی نیست وجود داشته باشد. به یاد داریم فعالیت هایی در مسیر بحرانی هستند که با افزایش زمان آنها، زمان پروژه دستخوش تغییر می شود.

4.در صورت افزایش یا کاهش مبلغ پیمان به میزان بیش از 25% مبلغ اولیه پیمان، که در این حالت پیمانکار می تواند درخواست خاتمه دهد. البته در صورت ادامه فعالیت های اجرایی این اراده از پیمانکار سلب می شود مگر آنکه افزایش و یا کاهش بیشتری به پیمانکار ابلاغ گردد.

طبق بند 2 ماده 69، پروسه اداری خاتمه پیمان به درخواست پیمانکار به شرح زیر است:

1. در خواست خاتمه توسط پیمانکار
2. کارفرما در طول 15 روز، پیمانکار را برای مذاکره و توافق در مورد ادامه کار، دعوت می کند.

• در صورتی که 14 روز پس از دعوت کارفرما و تشکیل اولین جلسه مذاکره، دو طرف در مورد ادامه کار به توافق نرسند، به پیمان خاتمه داده می شود و اقدام های پس از آن، بر اساس ماده 67 اجرا می شود.

بنابراین ابلاغ و یا عدم ابلاغ کارفرما در صورت اجرای مراحل اداری گفته شده تاثیری در صحت موضوع نخواهد داشت و پیمانکار می تواند ادعاهای مربوط به ختم پیمان را نسبت به کارفرما داشته باشد.