17 – افزایش زمان پروژه بابت تأخیر در پرداخت های مورد تعهد کارفرما ، توسط پیمانکار

شاید سوال  "چگونگی افزایش زمان پروژه بابت تأخیر در پرداخت های مورد تعهد کارفرما " را بشود به نحو دیگری هم پرسید:

چه ضمانت اجرایی برای متعهد کردن کارفرما به پرداخت تعهدات مالی در زمان هایی که در قرارداد قول داده است وجود دارد؟

ما در این پست موضوع را از نگاه قراردادهای دولتی با بودجه عمرانی بررسی می کنیم.

مسئله ای که در حین انجام پروژه گریبان گیر پیمانکاران خواهد بود.

در این راستا از آیین نامه تضمین معاملات دولتی و بخشنامه های معروف 5090 و 1300 که توسط سازمان برنامه و بودجه صرفاً برای پاسخ گویی به این نیاز تولید شده است و نشریه 4311 یا همان شرایط عمومی پیمان متعارف و یک استفساریه استفاده خواهیم کرد.

در خاتمه در مورد یک ریسک پیمانکاری و چند ریسک کارفرمایی در این حوزه صحبت خواهیم کرد.

موضوع: ادعاهای زمانی پیمانکار در صورت تأخیر در انجام تعهدات قراردادیی کارفرما

داستان حقوقی/تحویل مدارک از طرف مشاور و نکات مرتبط با آن

آقای علی نژاد، رئیس کارگاه پیمانکاری، با چهره برافروخته، طوری که کارد می زدی خونش در نمیومد، وارد دفتر مهندس حسنی، مدیر پروژه کارفرما، شد و بر خلاف معمول که سلام و احوال پرسی گرم میکرد، گفت:

"آقای مهندس تکلیف من رو با آقای صادق زاده مشخص کنید."

آقای حسنی که مردی جا افتاده یا به اصطلاح گرگ بالان دیده است، از پشت میزش بلند شد، آروم سمت علی نژاد رفت و روی شانه ش زد و گفت:

"مرد بزرگ آروم باش و برام بگو مشکلت با سرپرست نظارت چیه… با هم حلش می کنیم."

حرفش مثل آب روی آتیش بود، علی نژاد آب دهنش رو قورت میده و میگه:

"هربار که می خوام صورت وضعیت رو برای این آقا بفرستم، میگه اول مدارک رو بفرستید ما چک کنیم، اگر مدارک مشکلی نداشت اونوقت نامه ش رو برای من بفرستید."

علی نژاد میره سمت تنگ آب روی میز کنفرانس، یک لیوان آب برای خودش میریزه، کمی ازش می خوره و سپس ادامه میده:

"این آقا یک جوری می خواد خودش رو تو Safe Side بگذاره که مهلت 10 روزه ش نگذره."

آقای حسنی همینطور که گوشی تلفن رو بر میداره، علی نژاد رو به آرامش دعوت می کنه و میگه:

"اگر عصبانیت حضرتعالی فروکش کرده اجازه بدید متهم رو برای پاره ای از توضیحات دعوت کنم."

آقای صادق زاده وارد دفتر میشه و از اونجایی که شستش خبردار شده موضوع از چه قراره، با اعتماد به نفس خاصی شروع بحث رو به دست می گیره:

"آقای حسنی هر بار مدارک ضمیمه صورت وضعیت این آقا ناقص هست، بده به من، بعدش به ایشون فرصت میدم مدارکش رو کامل کنه که صورت وضعیتش خط نخوره."

بر خلاف همیشه آقای حسنی با یک نگاه خشمگین رو به آقای صادق زاده میگه:

"آقا مگه شما کاسه داغ تر از آش هستید؟! اگر مدارک ناقص هست شما ردیفش رو خط بزن. پیمانکار هم این فرصت رو بعد از تأیید صورت وضعیت توسط شما داره که اعتراض کنه، این دیگه بند صریح شرایط عمومی پیمان هست برادر!"

آقای صادق زاده که نمی خواد کم بیاره، صداش رو صاف می کنه و با کلامی که میخواد قاپ مهندس حسنی رو بدزده میگه:

"رئیس من می خوام محکم کاری کنم که شما با اطمینان پای صورت وضعیت ارسالی از جانب ما رو امضا کنید."

حسنی که بعضی جاها خیلی بی تعارف هست و طرف رو می شوره و رو بند آویزان می کنه، با لحن تحکم آمیز میگه:

"شما بی جا می کنید! من هم فرصت دارم… تازه اگر هم باز به کار شما شک داشته باشم 70% صورت وضعیت رو تو فرصت 10 روزه خودم به ایشون پرداخت می کنم بعد برای اصلاح برای شما می فرستم."

آقای حسنی رو به علی نژاد چشمکی می زنه و بعد با صدای بلند میگه:

"آقای رئیس کارگاه، ایشون نمی دونند… من اگر جای شما بودم هر مدرکی که از پذیرشش امتناع کرده باشند رو با اظهاریه می فرستم که دفعه دیگه از این بازیها در نیارن."

صادق زاده که بدجوری تو پر و بالش خورده از دفتر خارج میشه و علی نژاد بهت زده از این همه حمایت رو توی دفتر کارفرما تنها می گذاره.

حسنی رو به علی نژاد میگه:

"یک، دفعه آخرت باشه اینجوری میای توی دفتر من! دو، از این راه حلی هم که بهت گفتم فقط در جاهای بحرانی استفاده کن، ضمناً نه برای پروژه من که اونوقت من می دونم و تو!"

موضوع: ادعاهای زمانی پیمانکار در صورت تأخیر در انجام تعهدات قراردادیی کارفرما

سؤال: آیا مشاور می تواند به بهانه ناقص بودن مدارک منضم به صورت وضعیت، نامه آن را عودت دهد؟

جواب: خیر

بر اساس بند "الف" ماده 37 شرایط عمومی پیمان:

"مهندس مشاور، صورت‌وضعيت پيمانكار را از نظر تطبيق با اسناد و مدارك پيمان كنترل و در صورت لزوم با تعيين دليل اصلاح مي‌‌کند و آن را در مدت حداكثر 10 روز از تاريخ دريافت از سوي مهندس ناظر براي كارفرما ارسال مي‌‌کند و مراتب را نيز به اطلاع پيمانكار مي‌رساند.

كارفرما صورت ‌وضعيت كنترل‌شده از سوي مهندس ناظر را براي كارفرما ارسال مي‌نمايد و مراتب را نيز به اطلاع پيمانكار مي‌رساند."

سؤال: آیا کارفرما می تواند نظر مهندس مشاور را در تأیید صورت وضعیت نپذیرد؟

جواب: بلی

بر اساس تبصره 1 ذیل بند "الف" ماده 37 شرایط عمومی پیمان:

"هرگاه به عللي صورت‌وضعيت ارسالي از طرف مهندس مشاور مورد تأیید كارفرما قرار نگیرد، کارفرما پس از وضع كسور تعيين‌شده در اين ماده، تا 70 درصد مبلغ صورت وضعيتي را كه مهندس مشاور ارسال نموده است، به‌عنوان علي الحساب و در مدت مقرر در اين ماده در وجه پيمانكار پرداخت می‌كند."

سؤال: آیا پیمانکار بعد از رسیدگی به صورت وضعیت، می تواند نسبت به آن اعتراضی داشته باشد و یا باید در صورت وضعیت ماه بعد اصلاحات لازم را انجام دهد؟

جواب: بلی

بر اساس تبصره 2 ذیل بند "الف" ماده 37 شرایط عمومی پیمان:

"هرگاه پيمانكار نسبت به صورت وضعيتي كه به شرح پيش‌گفته اصلاح شده است معترض باشد، اعتراض خود را با ذكر دليل، حداكثر ظرف يك ماه، به كارفرما اعلام مي‌كند تا مورد رسيدگي قرار گيرد."

سؤال: چه حالتی در شرایط عمومی پیمان درج شده که پیمانکار نمی تواند هیچ ادعایی در قبال تأخیر در پرداخت های کارفرما داشته باشد؟

جواب: عدم تنظیم صورت وضعیت در موعد مقرر

بر اساس تبصره 3 ذیل بند "الف" ماده 37 شرایط عمومی پیمان:

"اگر پيمانكار در موعد مقرر صورت‌وضعيت موقت را تهيه و تسليم مهندس ناظر نكند، مهندس مشاور با تأیید كارفرما و به هزينه پيمانكار اقدام به تهيه آن می‌كند و اقدامات بعدي را براي رسيدگي و پرداخت آن به ترتيب اين ماده به عمل می‌آورد. در اين حالت، هيچ گونه مسئوليتي از نظر تأخير در پرداخت صورت‌وضعيت مربوط، متوجه كارفرما نيست."